Նամզարա :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՏԵՂԱՆՈՒՆՆԵՐ

10 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Ջավախք (Գավառ) / Ախալքալաք (Շրջան) / Նամզարա (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է Ախալքալաքից ուղիղ գծով 10 կմ հարավ, շրջկենտրոն Նինոծմինդայից 8 կմ հյուսիս-արևելք, Քառասնակն վտակի աջ կողմում, Ախալքալաք-Նինոծմինդա մայրուղուց 2 կմ հեռու, ծ. մ. 1800-1830մ բարձրության վրա:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:

Պատմություն
13 — 16 դդ․

Գյուղի գերեզմանատանը պահպանված ԺԳ-ԺԶ դարերի խաչքարերի բեկորները վկայում են, որ առնվազն նշված ժամանաշրջանում Նամզարան հայաբնակ էր:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:

1595 — 1722 թթ․

Հայտնի է, որ 1595 թ. Մեծ Մամզուրա անունով հիշվող գյուղն ունեցել է ընդամենը 3 տուն, հարկվել է 10.500 ակչե: Գյուղը նույնչափ հարկվել է նաև բնակչության բռնի մահմեդականացումից հետո` 1721-1722 թթ.՝ Հասան տանուտիրոջ օրոք:

”გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი”, էջ 231: ”ჩილდირის ეიალეთის ჯაბა დავთარი 1694-1732 წწ.”, էջ 168: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:

Բնակչություն
1829 — 1830 թթ․

Ներկայիս բնակիչների նախնիները 1829-30 թթ. փոխադրվել են Էրզրումի նահանգի հանանուն գավառից:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:

Երկրորդ աշխարհամարտին մասնակցած 145 նամզարացիներից 51-ը զոհվել է:

Դավթյան Ա., Ջավախք, Երևան, 1994, էջ 102: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Մեծ Մամզուրա	1595 թ․
Մամզարա

ԺԹ-Ի դարերի ընթացքում գյուղի բնակչությունը շարունակաբար աճել է.

Թվական	Հայ իգական	Հայ արական	Հայ տուն	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1840	56	57		113		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3800, թ. 4: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1841	70		56	126		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3802, թ. 63-64: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1842	76		61	137		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3805, թ. 77-78: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1844	85		77	162		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3809, թ. 14-15: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1845	85		80	165		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3811, թ. 72-73: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1847	92		76	168		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3814, թ. 33-34: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1849	99		79	178		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3818, թ. 39-40: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1853	104		90	194		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2743 թ. 38-39: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1854	107		93	200		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3825, թ. 48-49: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1857	116		104	220		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3830, թ. 52-53: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1860	144		131	245		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3833, թ. 66-67: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1861	158		156	314		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3839, թ. 23-24: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1862	162		156	318		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3836, թ. 20-21: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1863	167		151	318		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3843, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1864	174	28	154	328		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3846, թ. 10-11: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1866	177	28	171	338		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3848, թ. 74: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1867	189		172	361		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3851, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1868	198		180	378		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3853, թ. 27: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1869	208		180	388		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3856, թ. 9: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1870	211		181	392		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3857, թ. 23: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1871	210		182	392		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3858, թ. 9-10: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1872	224		189	413		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3859, թ. 56-57: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1873	227		201	428		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3862, թ. 70-71: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1874				440		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3864, թ. 25-26: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1875		20				«Մեղու Հայաստանի», 1875, N 44, էջ 2: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1876	240		210	451		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3868, թ. 29-30: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1877	238		205	443		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3869, թ. 28-29: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1878	245		213	458		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3850, թ. 217-218: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1880	258		222	480		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3872, թ. 86-87: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1881	267		224	191		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3873, թ. 96-97: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1882	269		228	497		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3874, թ. 42-43: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1883	277		228	505		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3875, թ. 47-48: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1884		36				«Արձագանք», 1885, N 3, էջ 41: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1885	268		229	497		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3877, թ. 10: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1887	294		261	555		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3880, թ. 39-40: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1889	308		264	572		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3884, թ. 64-65: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1890	318		267	585		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3887, թ. 144: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 410:
1891	324		285	609		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3889, թ. 143: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1892	318		278	596		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3891, թ. 115: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1893	316		280	596		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3895, թ. 41-42: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1894	325		290	615		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3896, թ. 168-169: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1897	358		316	674		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3899, թ. 141-142: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1898	366		320	686		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3897, թ. 163: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1899	376		323	699		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3903, թ. 93-94: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1900	384		328	712		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3905, թ. 55: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1901	397		331	728		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3906, թ. 67: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1902	402		341	743		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3907, թ. 17-18: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1905	417		354	771		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3912, թ. 260-261: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1908	429	81	366	795		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 42: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1910	460		391	851		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3917, թ. 134-135: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1912	479		412	891		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3920, թ. 17-18: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1914	491		439	930	Ի դեպ, նույն թվականի համար մեկ այլ աղբյուրում նշված է 799 բնակիչ (“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, էջ 154):	Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 56, ց. 6, գ. 1020, թ. 171-172: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1916	486		454	940		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 196, ց. 1, գ. 43, թ. 18-19: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1918	510	100	490	1000		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 469, ց. 3, գ. 2, թ. 1-4: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1921	150		130	280		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 355, ց. 1, գ. 895, թ. 1: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411:
1926		102		524		Արոյան Ս., Բեկորներ Մշո ջոջ քարի, Երևան, 1997, էջ 124: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 411: