ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Թասմալուր Հուշարձան

Ադրբեջան (ոչ Արցախ) (Երկիր) / Կախ (Շրջան) / Թասմալուր (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է Զագյան գյուղից 3 կմ հյուսիս-արևելք:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 202:

Պատմություն
1655 — 1680 թթ․

Հայտնի է, որ Հակոբ Դ Ջուղայեցի կաթողիկոսի (1655-1680) օրոք այս գյուղը Կախեթի տիրակալները նվիրաբերել էին Էջմիածնի վանքին. «Կախեթու պարոն Թէմուրազ-խանն, և իւր որդի Հերակլն, և իւր կին Խորի-շանն ի մէջ Կախեթու և Քիսեղու, ի Էնիսուլ կոչեցեալ նահանգոջն զգեօղ մի Թասմալուր կոչեցեալ տան Յակովբ Կաթուղիկոսին Ջուղայեցւոյ` ամենայն բնակչօքն` ամենայն այգեստանեօքն` ջրօքն և ամենայն պարագայիւքն` ի ծառայութիւն սրբոյ Աթոռոյս` ի յիշատակ յաւիտենական, ի թուոջն մերում` ի ...գի՛տ զղապալայն Վրացերէն յերեսն գրեցեալ ցուցակաւն»:

«Ջամբռ համաժողովեցեալ եւ շարադրեցեալ ի Սիմէօնէ կաթողիկոսէ Երեւանցւոյ», Վաղարշապատ, 1873, էջ 207:

Բնակչություն
18 դ․

Հայաբնակ այս գյուղի բնակիչները ևս բռնությամբ մահմեդականացվել են ԺԸ դարում:

Թասմալուրի մահմեդականները Զագյան գյուղի նման Ի դարի սկզբի աղբյուրներում թյուրիմացաբար ցույց են տրված որպես մահմեդական վրացի` ենգիլո (“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, с. 186).

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Թասմալի