ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Ղուլալիս 7 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Ախալցխա (Շրջան) / Ղուլալիս (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է Ախալցխայից ուղիղ գծով 5,5 կմ հարավ-արևմուտք` ծովի մակերևույթից 1200-1250 մ բարձրությամբ մեղմաթեք լեռնալանջին:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:

Պատմություն

Երկրորդ աշխարհամատին գյուղաբնակներից մասնակցել է 28 հոգի, որից 11-ը զոհվել է:

Հակոբյան Հ., Ախալցխա. Էրզրումյան գաղթից մինչև մեր օրերը, Երևան, 2002, էջ 160-161: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 234:

Գրչօջախներ

Պետրոս Պետրոսյանը Հինձքից բերել է կաշվե կազմով և թանկարժեք քարերով զարդարված մի ձեռագիր Ավետարան, որն առ այսօր որպես սրբություն` պահվում է նույն գերդաստանի ժառանգների տանը:

Հակոբյան Հ., Ախալցխա. Էրզրումյան գաղթից մինչև մեր օրերը, Երևան, 2002, էջ 158: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 236:

Բնակչություն

Ներկայիս բնակիչների նախնիները (Պետրոսյան և Քրդյան ընտանիքներ) 1830 թ. փոխադրվել են Կարինի Հինձք գյուղից:

Քօսեան Յ., Բարձր Հայք, հ. Բ, Վիեննա, 1926, էջ 100: Հինձք գյուղի տեղադրությունը տե՛ս Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 212, N 9 ծանոթ.: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:

Քահանա
1904 թ․

1904 թ. Ղուլալիսում քահանայագործում էր Բարդուղիմեոս Տեր-Հովհաննիսյան Տեր-Նահապետյանցը, որը պաշտոնավարում էր նաև Սազել և Օրալ գյուղերում:

Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 795, թ. 66: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 236:

1915 — 1916 թթ․

1915-1916 թվականներին գյուղը կառավարել է Սիմեոն քահանա Ղևոնդյանը:

Օրացոյց եւ պատկեր տօնից, Թիֆլիս, 1916, էջ 80: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 236:

1994 — 2003 թթ․

1994-2003 թվականներին գյուղին հովվում էր Էմմանուել վարդապետ Տապպաղյանը, որը պատարագ էր մատուցում նաև Աբաթխև, Սուխլիս, Ծինուբան և Նաոխրեբ գյուղերում:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 236:

Ներկայումս Ղուլալիսի ժողովրդապետն է տեր Պողոս Գրիգորյանը, որը հովվում է նաև Աբաթխև, Ծինուբան և Նաոխրեբ գյուղերին:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 236:

Ջրամատակարարում
1955 թ․

1955 թ. Սերգո Քրդյանի նախաձեռնությամբ և գյուղացիների ուժերով Ճոպուռ տեղամասից երկաթե ու չուգունե խողովակներով ջուր է հասցվել գյուղ:

Հակոբյան Հ., Ախալցխա. Էրզրումյան գաղթից մինչև մեր օրերը, Երևան, 2002, էջ 159: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 234:

2002 թ․

2002 թ.-ին էլ Ղուլալիս ջուր է հասցվել Մարտուն և Մաթևոս Պետրոսյան եղբայրների նախաձեռնությամբ Օրալ գյուղից վեր գտնվող Վերին Ծակ քար կոչվող տեղամասից:

Ըստ գյուղապետարանի տվյալների: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 234:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ընդհանուր
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Քրդյան ազգատոհմի տոհմածառ:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Առկա տվյալները ցույց են տալիս, որ 1860-ական թվականներից ի վեր Ղուլալիսում արձանագրվել է բնակչության անընդմեջ աճ, և միայն վերջին տասնամյակում ծայր առած արտագաղթի հետևանքով ի հայտ է եկել նվազման միտում.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1867	1	6	6	12		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3851, թ. 19, 24: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1868	1	6	6	12		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3853, թ. 27: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1869	1	7	5	12		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3856, թ. 36-37: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1870	1	8	7	15		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3857, թ. 85-86: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1885	1					«Արձագանք», 1885, N 4, էջ 58: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1891	3				Ի դեպ, 3 տնից մեկը հայ առաքելական էր, իսկ 2-ը` հայ կաթողիկե:	Մուրատեանց Յ., Ախալցխայի գաւառի մի քանի հայ գիւղերը, «Մուրճ», 1895, N 2, էջ 325: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1906		14	10	24		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3915, թ. 42: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1907				24		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 56, ց. 1, գ. 240, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1908	2	14	10	24		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 39: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1913	9	41	34	75		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 316, ց. 1, գ. 26, թ. 9: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1915				75		Օրացոյց եւ պատկեր տօնից, Թիֆլիզ, 1915, էջ 80: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1916		48	36	84	Վավերագրում ցույց է տրված միայն հայ կաթողիկեների թվաքանակը:	Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 316, ց. 1, գ. 65, թ. 30-31: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
1983	69			253		Դավթյան Ա., Հայկական և հայախառը բնակավայրերը Վրաստանում, Երևան, 1997, էջ 231: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 233:
2006				163	Ըստ գյուղապետարանի տվյալների:	Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 234:
2007	50	87	92	179	Ըստ գյուղապետարանի լիազորված անձ Կառլեն Հովհաննեսի Կարախանյանի:	Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 234: