ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Վան 8 Հուշարձան

Թուրքիա (Երկիր) / Վան (Նահանգ) / Վան (Գավառ) / Վան (Գավառանիստ քաղաք)

Պատմություն
1910 — 1915 թթ․

1910-1915 թթ. Վան քաղաքում գործել է 4 տպարան, որտեղ մեծ մասամբ հրատարակվել են թերթեր:

Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 21:

1895 — 1918 թթ․

1895-1918 թթ. ընթացքում Վանում լույս են տեսել նաև խմորատիպ թերթեր: Դրանք են` 1895 թ.՝ «Ամոքիչ» (խմբ.` Մովսես Տեր-Հովհաննիսյան: Արմենական կուսակցության համանուն խմբի օրգանն էր), 1907 թ.՝ «Ասուպ» (խմբ.` Արտաշես Սոլախյան), «Կայծ» (խմբ.` Վարդան Պապիկյան: Արմենական Երիտասարդաց միության օրգանն էր), «Կարկուտ» (խմբ.` Տիգրան Ապաղցյան, Հայկ Գալջյան և Արշավիր Ավետյան), «Կռուան կոտոշ», «Հնչակ» (Ս. Դ. Հնչակյան երիտասարդների միության օրգան), «Նոր սերունդ», «Սուրբ Վարդան» (Երամյան որբանոցի աշակերտների օրգան), «Վտակ», 1907-1908 թթ.՝ «Ազատ խօսք», «Հայեացք», «Գաւառի ձայն», «Երկունք», 1908 թ.՝ «Զարթիր», «Կայծ» (Բարեսիրական ընկերակցության օրգան), 1909 թ.՝ «Կոհակ», «Ձգտում», «Մայրենի մամուլ» (խմբ.` Տիգրան Չիթունի), «Ովասիս», 1909-1910 թթ.՝ «Յորձանք», «Շարիվարի» (խմբ.` Արտաշես Սոլախյան և Աբրահամ Բրուտյան), «Սապահ-իւլ-խայը» (թուրքերեն, խմբ.` Դավիթ Փափազյան) և 1918 թ.՝ «Նեռ Վանայ»:

Ի դեպ, այլ վկայություններով՝ «Գաւառի ձայն» թերթը հրատարակվել է Արճակում (Մխիթարեան Յ., Մամուլը Վասպուրականի մէջ. 1858-1913, «Աշխատանք», 1913, N 48 (144), 12 հոկտ., էջ 6: Ավագյան Ս. Մ., Արճակ, «Հայ ազգագրություն և բանահյուսություն», հ. 8, Երևան, 1978, էջ 62): Տէր-Մկրտիչեան Ե., Գանձեր Վասպուրականի, հ. Ա, Պոսթոն, 1967, էջ 622-625: Խմորատիպ մամուլի մասին տե՛ս նաև Մխիթարեան Յ., Մամուլը Վասպուրականի մէջ. 1858-1913, «Աշխատանք», 1913, N 48 (144), 12 հոկտ., էջ 6:
Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 21:

1915 թ․

1915 թ. սկզբին Վանում մի խումբ երիտասարդների նախաձեռնությամբ հրատարակվել է նաև «Տեղեկատու» սոսնձատիպ թերթի ընդամենը 2 համար:

«Աշխատանք», 1915, N 21 (220), 1 յունիսի, էջ 1:
Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 21-22:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը տեսարան
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Արխիվային
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը տեսարան
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2000 թ․