ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Աղսու 48 Հուշարձան

Ադրբեջան (ոչ Արցախ) (Երկիր) / Աղսու (Շրջան)

Աշխարհագրական միջավայր

Շրջանի ներկայիս տարածքը հնում կազմում էր պատմական Շիրվանի մի մասը։ Այն զբաղեցնում է Մեծ Կովկասի նախալեռնային և նրանից հարավ ընկած հարթավայրային տարածքները՝ 1020 քկմ։ Կազմավորվել է 1943 թ. հոկտեմբերի 8-ին։

Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջ 6:

Նկարագրություն

Բնակչությունը՝ 46500 մարդ (1976 թ.)։ Ունի 1 քաղաք (Աղսու շրջկենտրոնը) և 79 գյուղ։ Մինչև 1918 թ. շրջանի ներկայիս տարածքում հայաբնակ էին 6 գյուղեր. Գյուրջևան, Հնղար, Գյուրդաշեն, Քոհլուճ, Նորշեն և Թալիշ։ Շրջանի պատմաճարտարապետական հուշարձանների մեծագույն մասը պահպանվել է այս գոտում։ Նույն տարածքից հավաքված է 41 հայերեն արձանագրություն, որոնցից նախկինում ընդօրինակված է եղել միայն 8-ը (3-ը հրատարակված)։ 1988–ին հիշյալ գյուղերի հայ բնակիչները ենթարկվեցին բռնագաղթի։