Սբ. Վարդան Վանք :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Վարդան Վանք

Թուրքիա / Վան / Հայոց Ձոր / Սուրբ Վարդան

Պատմություն

Իր անունը նաև գյուղին փոխանցած վանքի հիմնադրման կամ այլ մանրամասներ հայտնի չեն: Առաջին հիշատակությունը միայն 1691 թ.-ից է, որը տեղ է գտել Երեմիա Կոստանդնուպոլսեցու կազմած քարտեզում. «Սուրբ Վարդան վանք»:

Uluhogian G., Un’ antica mappa dell’ Armenia, Ravenna, 2000, էջ 104: Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, հ. Ա, Հայոց Ձոր, Երևան, 2015, էջ 188:

Մոտավորապես 1760-ական թվականներին ջրի մակարդակի բարձրացման հետևանքով լճափնյա վանքն անցնում է ջրի տակ. «Ասկէ 120 տարի յառաջ Ս. Վարդան անուն մի գեղեցիկ վանք եղած է ծովու անմիջական եզերքը, որոց վերայ գտնուած են եղեր նաև գիւղիս տներն: Երբ ծովն ջրոյ յորդմամբ յիշեալ վանքը կը կոխէ և փլցնելով աներևոյթ կընէ, գիւղացիք երկիւղէն տներնին վարէն կը բարձրացնեն յայժմեան տեղին, ո՛ւր յանուն ջրասոյզ եղած վանուց կը շինեն մի եկեղեցի, որոյ անուամբ կը կոչուի նաև գիւղս: Ահա այդ եկեղեցին է ներկայիս նորոգուածն, ոյր շրջապատը կան մի քանի ցասման քարեր»:

Միրախորեան Մ., Նկարագրական ուղեւորութիւն հայաբնակ գաւառս Արեւելեան Տաճկաստանի, մասն Ա, Կ.Պօլիս, 1884, էջ 123-124: Տե՛ս նաև Ա. Մենակ (Մաքսապետյան Արմենակ), Հայոց-Ձոր, «Աշխատանք», 1911, N 11, 27 մարտ, էջ 5: Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, հ. Ա, Հայոց Ձոր, Երևան, 2015, էջ 188:

ԺԹ դարասկզբին «...ի վերայ լերինն Սբ. Վարդան կոչեցեալ...» վանքի եկեղեցին հիշատակվում է որպես «մեծ և քարաշէն» կառույց:

Ինճիճեան Ղ., Աշխարհագրութիւն չորից մասանց աշխարհի, հ. Ա, Վէնէտիկ, 1806, էջ 144: Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, հ. Ա, Հայոց Ձոր, Երևան, 2015, էջ 189:

Համիդյան ջարդերի օրերին եկեղեցին կողոպտվում է: