Սյունասրահ :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սյունասրահ 14 դ․

ԼՂՀ / Քարվաճառ / Դադի վանք

Նկարագրություն
14 դ․

Սյունասրահը, որը «... անարվեստ մի շինություն է, անհամաչափ լայն...» իրենով լրացրել է բակի այն հատվածը, որ գոյացել էր 1214-ին կառուցված Կաթողիկե եկեղեցու, 1283–ին կառուցված զանգակատան եւ մինչեւ 1293 թ. կառուցված միանավ եկեղեցու եւ գավթի միջեւ: Հիշյալ բոլոր կառույցներն էլ, իրոք, ճարտարապետության ու արվեստի տեսանկյունից անհամեմատ բարձր են սյունասրահից, եւ կարելի է կարծել` սյունասրահը կառուցել են թերեւս, ավելի դժնդակ ժամանակներում՝ XIV դարում:

Մուրադ Հասրաթյան, Հայկական ճարտարապետության Արցախի դպրոցը, Երեւան, 1992, էջ 49։ Ավելորդ է նշել, որ սյունասրահը մինչեւ 1241 թ. կառուցված լինել չէր կարող, որպիսի կածիք է հայտնվել իբր պատի մի քարի վրա. «ՈՂ թվ» փորագիրը եղած լինելու պատճառով, որն անշուշտ կամ սխալ վերծանման եւ կամ արձանագրի տեղը շփոթելա արդյունք է («էջմիածին», 1971, Զ-է, էջ 69)։ Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 104:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական

Սրահի պատի վրա 2 տողով արձանագրված է եղել.
ԿԱՄԱՒՆ Ա(ՍՏՈՒԾՈ)Յ. ԵՍ ՍՆՊԱՏ, ՈՐԳԻ ՎԱԽՏԱՆԿԱ ՇԻՆԵՑԻ ԶԳԱՒԻԹՍ ԵԿԵՂԵՑՒՈՅՍ ԵՒ ԵՏՈՒ ԶՇԻՆԱՁՈՐ ԻՒՐ ՍԱՀՄԱՆՈՎՆ ԵՒ ԶԴՈՓՈՒՆ ՏԱՓՆ ՅԵԿԵՂԵՑԻՍ:

«Դիվան հայ վիմագրության», պրակ 5, կազմող Ս. Գ. Բարխուղարյան, Երեւան, 1982, էջ 214, (N 756): Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 120:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ներքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ

Ներքին տեսքը դեպի արևելք

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ներքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ

Ներքին տեսքը դեպի արևմուտք

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ներքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ

Ներքին տեսքը դեպի հյուսիս-արևելք