Անապատ :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Անապատ 17 դ․

ԼՂՀ / Քաշաթաղ / Հունչաք

Պատմություն
17 դ․

Գյուղը հիշատակվում է XVII դարի սկզբին Տաթեւի Մեծ Անապատում ուսանած եւ կրոնավորական մեկուսի կյանքով ապրելու համար գյուղի մերձակայքում նոր անապատ հիմնած Կիրակոս եւ Թումա եպիսկոպոսների գործունեության առիթով: Մասնավորապես, հիշյալ երկու բարձրաստիճան հոգեւորականները գյուղի մոտ հիմնել էին հոգեւոր հաստատություն. «...տէր Կիրակոսն եւ Թումա եպիսկոպոսն գնացին յերկիրն Քշտաղս մերձ ի գիւղն Հօչանց, շինեցին անապատ՝ եւ անդ բնակեցան:... Իսկ տէր Կիրակոսն, որ գնաց ի Հօչանց՝ կացեալ անդ կրօնաւորական ժուժկալութեամբ, ի նմին տեղւոջ մերձ ի գիւղն Հօչանց՝ յիւրում անապատին եղեւ վախճան սորա ի թուականութեան մերում ՌՀ, եւ գնաց առ սիրեցեալն իւր Քրիստոս, որում փափագեալ հանապազ կրէր ի հոգին իւր. եւ ի նմին տեղւոջ կայ թաղեալ պատուական նշխարք մարմնոյ նորայ, ի փառս Քրիստոսի Աստուծոյն օրհնելոյն յաւիտեանս ամէն» վկայում է Առաքել Դավրիժեցին:

Առաքել Դաւրիժեցի, Գիրք պատմութեանց, 1990, էջ 222։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 162-163:

Նկարագրություն
1621 թ․

Իր իսկ հիմնադրած անապատում 1621 թ. Կիրակոս եպիսկոպոսի մահից հետո (նա թաղվել է իր իսկ հիմնած անապատում) այս հաստատության հետագա ճակատագիրն անհայտ է:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 163:

17 դ․

Տարածքում պահպանված հուշարձաններն ուսումնասիրելիս՝ ցավոք չենք հայտնաբերել հիշյալ անապատին առնչվող որեւէ հուշարձան: Ճիշտ է, Հոչանց գյուղում այսօր էլ կանգուն է XVII դարում կառուցված եկեղեցին, բայց այն հնարավոր չէ նույնացնել Կիրակոս եւ Թումա եպիսկոպոսների հիմնած անապատի հետ, քանզի վերջինիս համար պատմիչը շատ որոշակի նշել է, որ այն ոչ թե բուն գյուղում էր, այլ. «...մերձ ի գիւղն Հօչանց...»: Մնում է ենթադրել, որ այդ անապատի կառույցը հետագա դարերում հիմնովին ավերվել է եւ մեզ չի հասել:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 163-164:

Տեսքը ներքին