Չախալաբերդ Բերդ :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Չախալաբերդ Բերդ 10 — 13 դդ․

ՀՀ / Լոռի / Թումանյան / Ջիլիզա

Տեղադրություն

Բավական լավ պահպանված միջնադարյան բերդը գտնվում է Ջիլիզայից ուղիղ գծով 1,8 կմ հյուսիս-արևելք` երկու ձորակների միջև հյուսիս-հարավ ուղղությամբ հրվանդանաձև երկարած լեռնաճյուղի բարձրադիր գագաթին (ծ. մ. 1043 մ, N 41°13՛39.76՛՛; E 044°39՛00.82՛՛):

Սամվել Կարապետյան, Ջիլիզայի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2013, էջ 7:

Պատմություն

Ջիլիզացիներին Չախալաբերդ անվամբ հայտնի միջնադարյան ամրակուռ բերդն ընդհանրապես նույնացվում է Թ դարի անցքերի առնչությամբ հայ մատենագրությունից հայտնի Բազաբերդի հետ:

Վարդան Արևելցի, Տիեզերական պատմություն, Երևան, 2001, էջ 131: Նաև` Ջալալեանց Ս., Ճանապարհորդութիւն ի Մեծն Հայաստան, հ. Ա, Տփխիս, 1842, էջ 88: Յովհաննէսեան Մ., Հայաստանի բերդերը, Վենետիկ, 1970, էջ 583: Սամվել Կարապետյան, Ջիլիզայի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2013, էջ 7.

Ճարտարապետություն

Բերդի հարթ մակերևույթը շրջապատից մեկուսացված է մինչև 12 մ բարձրությամբ բրգաշար պարսպապատով: Պահպանվածությամբ հատկապես աչքի է ընկնում ներսում բոլորակ հատակագծով սենյակներ ունեցող կիսաբոլորակ երկու աշտարակներով հզորացված արևմտյան պարիսպը: Բերդի մուտքը բացված է եղել հարավից: Արևելյան պարսպին կից ներքուստ առկա են քառանկյուն հատակագծով մի քանի սենյակների մնացորդներ: Պարիսպների շարվածքն իրականացված է տեղական անմշակ քարով և կրաշաղախով:

Սամվել Կարապետյան, Ջիլիզայի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2013, էջ 9:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը հատված
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ընդհանուր
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2013 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը հատված
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2013 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2013 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը հատված
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2013 թ․

Տեսակը Չափագրություն
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գծագիր

Բազաբերդ կամ Չախալաբերդ ամրոցի սխեմատիկ հատակագիծը (չափ.` Գ. Շախկյանի)

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2013 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը հատված
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2013 թ․

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Բազաբերդ