Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի 1650 թ․

Ադրբեջան / Հյուսիսային Արցախ / Դաշկեսան / Խաչակապ

Պատմություն
1847 թ․

Գյուղամիջի եկեղեցին վավերագրերում հիշատակվում է 1847 թվականից:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց.1, գ. 3818, թ. 96-97:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 215:

Ճարտարապետություն
1650 թ․

Կառուցվել է 1650 թ. «հոյաշէն, թաղակապ տանիքով, չորս փառաւոր սիւների վերայ» հաստատված, կոփածո սրբատաշ քարից: Արտաքին չափերն են՝ 18,9 x 12, 28 մ:

«Արձագանք», 1886, N 21, էջ 310:
«Նոր-Դար», 1886, N 65, էջ 1:
Բարխուտարյանց Մ., Արցախ, Բագու, 1895, էջ 308:
Լալայեան Ե., Գանձակի գաւառ, «Ազգագրական հանդէս», Թիֆլիս, 1899, N 1, էջ 313:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 215:

Պատմություն
1988 թ․

1988 թ. դրությամբ եկեղեցին կանգուն էր ու անվնաս: Սբ. Աստվածածին եկեղեցին ունեցել է կառուցման և նորոգման աշխատանքներին վերաբերող արձանագրություններ:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 215:

Նորոգություն
1864 թ․

1864 թ. զանգակատան կառուցման հետ միաժամանակ կատարվել են եկեղեցու վերանորոգչական աշխատանքներ: Հաջորդ վերանորոգումներն իրականացվել են 1880 թ.: Այդ առթիվ կա արձանագրություն:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 216:

19 դ․

ԺԹ դարավերջին կառույցը դարձյալ ուներ նորոգման աշխատանքների կարիք. «Մեր յաջորդ արժ. հայր Թաւաքալեանցը ոչ պաշտօնապէս այցելեց մեր գիւղը և նկատելով, որ եկեղեցու տանիքը փչացած է և միշտ ջուր է կաթկթում, ստորագրութիւն բաց արեց և 300 ր. ժողովուեց, որով այս ամառ եկեղեցու տանիքը պիտի նորոգուի»:

«Նոր-Դար», 1896, N 118, էջ 3:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 216:

Պատմություն
1928 թ․

Եկեղեցին փակվել է 1928 թ.:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 409, ց. 1, գ. 2658, թ. 12:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 216:

Քահանա
1840 — 1860 թթ․

Մովսես Եպիսկոպոսյանց. հիշվում է 1840-1860-ական թվականներին:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 56, ց. 6, գ. 31, թ. 56-58:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 216:

1858 թ․

Անտոն Գրիգորյան Մալխասյանց. հիշվում է 1858 թվականից: Նա միաժամանակ բավարարում էր Կիրանց և Քարհատ գյուղերի հոգևոր կարիքները:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց.1, գ. 3831, թ. 39-40:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 216:

1904 — 1910 թթ․

Գրիգոր Տեր-Հովհաննիսյան Տեր-Ավետիքյանց. հիշվում է 1904-1910 թթ.: Քահանա է ձեռնադրվել 1884 թ. և հովվել նախ Սև ծովի առափնյա Վելիամինովյան շրջանի գաղթական հայերին: 1908-1910 թթ. նրա հետ հիշվում է քահ. Հովհաննես Տեր-Եղիազարյանցը:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. Պ461, ց. 1, գ. 12, թ. 65-66: Նաև՝ ֆ. 53, ց. 1, գ. 817, թ. 7:
Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. Պ458, ց. 1, գ. 184, թ. 7: Նաև՝ ֆ. 53, ց. 1, գ. 817, թ. 7:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 216:

1898 — 1919 թթ․

Հովհաննես Դավթյան Տեր-Եղիազարյանց. հիշվում է 1898-1919 թվականներին: Քահանա է ձեռնադրվել 1898 թ.: 1903-1904 թթ. կրոն և հայոց լեզու է դասավանդել Խաչակապի պետական (ռուսական) դպրոցում: 1898 թ-ից մինչև 1919 թ. «...աշխատող է եղել մատաղ սերնդի կրթութեան և նախաձեռնող է հանդիսացել Խաչակապի եկեղեցական-ծխական դպրոցի սեպհական շենքի գնման...»:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 56, ց. 5, գ. 250, թ. 94: Նաև՝ ֆ. 56, ց. 6, գ. 1174, թ. 11:
Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. Պ461, ց. 1, գ. 12, թ. 65-66:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 216:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական 1650 թ․

Սբ. Աստվածածին եկեղեցի. ճակատին եղել է.
Արդեամբ և ծախիւք Խաչակապաց ժողովրդոց շինեցաւ 1650 ամի, նորոգեցաւ 1864 կամի:
Եկայք առ իս ամենայն աշխատեալք և ծանրաբեռնեալք և ես հանգուցից զձեզ:
Հրատ. «Նոր -Դար», 1886, N 65, էջ 1: Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, Բագու, 1895, էջ 288:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 215:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական 1880 թ․

Սբ. Աստվածածին եկեղեցի. արևմտյան ճակատի հյուսիսային անկյան մոտ, քառատող.
1880 ամի, Հ. ՌՅԻԹ | Ս(ուր)բ եկեղեցոյս սեղանի և ժողովրդի տեղի սալա(յա)|տակը շինել տվեց փիբեցի Աբունց Յակոբի աղ|ջիկ Թամամը. յիշատակ հոգւոյ իւրոց:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 216:

Տեսակը Լուսանկար
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1980 — 1982 թթ․

Տարեթիվ 1980 թ․