Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի

Սիրիա / Լաթաքիա / Քեսաբ / Քեսաբ

Տեղադրություն

Գտնվում է ավանի կենտրոնական թաղամասում: Տեղադրությունն է՝ N 35o 55' 44.47'', E 35o 59' 08.61'':

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 8:

Պատմություն

Կառուցվել է հավանաբար ԺԸ դարում: Երկու անգամ նորոգվել է ԺԹ դարում` 1809 և 1880 թթ.:

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 8:

Ճարտարապետություն

Ուղղանկյուն եռախորան եկեղեցին ունի երկու մուտք՝ բացված հարավից և արևմուտքից: Սրահը լուսավորվում է արևմտյան ճակատից երեք և հարավային ճակատից բացված չորս լուսամուտներով: Ի սկզբանե ուներ հողե հարթ տանիք:

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 8:

1903 թ․

1903 թ. եկեղեցուն կցվում է արևմտյան զանգակատունը, իսկ 1970-ական թվականներին` արևելյանը: 1950-ական թթ. կառուցվում է գմբեթը, իսկ 1970-ականներին` երկաթբետոնե ծածկը:

Չոլաքեան Յ., Քեսապ, հ. Ա, Հալէպ, 1995, էջ 262: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 8:

Նորոգություն
20 դ․

Ի դարի վերջին եկեղեցին ամբողջությամբ նորոգվում է, իսկ արտաքին ճակատները` երեսապատվում:

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 8:

Վիմագրեր

Եկեղեցու որմերին և նրա շրջաբակում առկա են բազմաթիվ արձանագրություններ, որոնց մեծ մասը տեղադրված է շինարարական տարբեր աշխատանքների ժամանակ:

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 8:

Արձանագրություն, Ելնդագիր, Նորոգություն 1809 թ․

Արձանագրություն. մկրտության ավազանի վերևում ագուցված սալիկին՝ ելնդագիր, 6 տող հայերեն և 1 տող արաբերեն.
١٢٢٤ (1809 թ.): Կամօք և ողորմութ(եամ)բ ա(ստու)ծոյ նոր|ոգեցաւ ժամս մեկ(՞) ս(ուր)բ յեկե(ղե)ցիս Ս(ուր)բ | յԱ(ստուա)ծածին ի թվականիս հայոց ի | ՌՄԾԸ (1809)-ին ի հայրապետո(ւ)թե(ա)ն տ(եառ)ն | Կիրակոս կաթողիկոսին և առաջն(որդ)ո(ւ)թե(ա)ն | Միքա(յ)էլ վա(ր)դ(ա)պետին, որ պատճառ եղ(ա)ւ:

Գարտաշեան Ա., Նիւթեր Սուրիոյ հայ գաղութին պատմութեան համար, «Գեղարդ. Սուրիահայ տարեգիրք», Գ գիրք, Հալէպ, 1985, էջ 280: Չոլաքեան Յ., Քեսապի շրջան, «Հասկ. տարեգիրք», Զ տարի, Լիբանան, 1995, էջ 319: Հայերեն արձանագրության առաջին 4 տողերը և արաբերեն արձանագրությունը հրատարակվում են առաջին անգամ: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 8:

Տեսակը Գրչանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Րաֆֆի Քորթոշյան
Աղբյուրը Գրչանկար
Տարեթիվ 2013 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2010 թ․

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Նորոգություն 1880 թ․

Արձանագրություն. եկեղեցու ներսում` գլխավոր դռան վերևում ամրացված մարմարե սալիկին՝ փորագիր, 5 տող.
Այս է լուսաւորչա|կան ուղղափառ հա|յոց Ս(ուր)բ եկեղեցի, նո|րոգեցաւ յամի տ(եա)ռն | 1880 ի Քէսապ:

Գարտաշեան Ա., Նիւթեր Սուրիոյ հայ գաղութին պատմութեան համար, «Գեղարդ. Սուրիահայ տարեգիրք», Գ գիրք, Հալէպ, 1985, էջ 280: Չոլաքեան Յ., Քեսապի շրջան, «Հասկ. տարեգիրք», Զ տարի, Լիբանան, 1995, էջ 319: Նույնի՝ Քեսապ, հ. Ա, Հալէպ, 1995, էջ 259: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 8:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2010 թ․

Արձանագրություն, Հայերեն, Շինարարական 1903 թ․

Արձանագրություն. արևմտյան զանգակատան որմին.
Շինեցաւ այս զանգակատունս թւին Քրիստոսի 1903, հոկտ. 20:

Գարտաշեան Ա., Նիւթեր Սուրիոյ հայ գաղութին պատմութեան համար, «Գեղարդ. Սուրիահայ տարեգիրք», Գ գիրք, Հալէպ, 1985, էջ 280: Չոլաքեան Յ., Քեսապ, հ. Ա, Հալէպ, 1995, էջ 259: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 8:

Արձանագրություն, Փորագիր, Հիշատակագրություն

Գարտաշեան Ա., Նիւթեր Սուրիոյ հայ գաղութին պատմութեան համար, «Գեղարդ. Սուրիահայ տարեգիրք», Գ գիրք, Հալէպ, 1985, էջ 280: Չոլաքեան Յ., Քեսապ, հ. Ա, Հալէպ, 1995, էջ 259: 4-5-րդ տողերը և անգլերեն արձանագրությունը հրատարակվում են առաջին անգամ: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 8:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Րաֆֆի Քորթոշյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2008 թ․

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական 1991 թ․

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 10:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Րաֆֆի Քորթոշյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2011 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2010 թ․

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական 1992 թ․

Արձանագրություն. դահլիճի մուտքից վեր ամրացված մարմարե սալիկին՝ փորագիր, 5 տող.
Քարապատեցաւ դահլիճս արդեամբ | Արապեան եղբարց՝ | ի յիշատակ մօր իւրեանց՝ | Ռոզա Քորթմոսեան Արապեանի, | յամի տեառն 1992:

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 10:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2010 թ․

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Նորոգություն 1996 թ․

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 10:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2010 թ․

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Հիշատակագրություն 2006 թ․

Արձանագրություն. եկեղեցու ներսում ամրացված մարմարե սալիկին՝ փորագիր, 5 տող.
Նստարանները զետեղուեցան | Յակոբ Գազազեանի | յիշատակին | զաւակներուն կողմէ, | 2006:

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 10:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Րաֆֆի Քորթոշյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2008 թ․

Արձանագրություն, Փորագիր, Հիշատակագրություն 2009 թ․

Արձանագրություն. եկեղեցու բակում կանգնեցված խաչքարի պատվանդանին՝ փորագիր, 6 տող հայերեն և 1 տող արաբերեն.
.նճoձC ՓClՌz ՍpԻnԿ kշկiԿC H(յ Վկայարան հայկական ցեղասպանութեան: | Յիշատակ արդարոց օրհնութեամբ եղիցի: | Կառուցաւ խաչքարս արդեամբ | Էպլիղաթեան գերդաստանի | ի յիշատակ ննջեցելոց իւրեանց, | 2009:

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 10:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2010 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇘ Հարավ-արևելքից
Հեղինակը Րաֆֆի Քորթոշյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2006 թ․

Տեսակը Չափագրություն
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Րաֆֆի Քորթոշյան
Աղբյուրը Գծագիր
Տարեթիվ 2010 թ․

Հատակագիծ

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ներքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2010 թ․

Եկեղեցու արևելյան հատվածը ներքուստ

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Րաֆֆի Քորթոշյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2006 թ․

Ամենայն Հայոց կաթողիկոս Գարեգի Ա Քեսաբցու կիսանդրին