Սաբաթլու :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՏԵՂԱՆՈՒՆՆԵՐ

2 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Կախեթ (Մարզ) / Դեդոփլիս-Ծղարո (Շրջան) / Սաբաթլու (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է շրջանի հարավարևելյան ծայրում՝ Ալազան գետի աջ ափից ընդամենը 1,5-2 կմ հեռու՝ լայնատարած Շիրակի դաշտավայրում:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 109:

Պատմություն

Նոր Սաբաթլուի կամ, ինչպես վրացիները կոչեցին, Ծիթելի-Սաբաթլո (Կարմիր-Սաբաթլո) գյուղի հայերի առաջին սերնդին բաժին հասած անասելի դժվարությունները ժամանակի ընթացքում հաղթահարվեցին. գյուղամերձ տափաստանը վերածվեց բարեբեր ու ծաղկուն օազիսի:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 109:

Հիմնադրում
1918 թ․

Հիմնադիրները եղել են 1918 թ. Շաքիի գավառի հայաբնակ մի քանի գյուղերից, առանձնապես Սաբաթլուից թուրքական բանակի ներխուժումից մազապուրծ հայ գյուղացիները: Հայտնի է, որ վերջիններս, անցնելով Ալազան գետը, անասելի դժվարությունների ու զոհերի գնով մի կերպ հասել էին Ցարսկի-Կոլոդցի, բայց վրացական իշխանությունները թշվառներին զենքի ուժով ստիպել էին ետ դառնալ Ալազանի աջափնյա անբնակ տափաստանները. «...Սղնախի գավառական ոստիկան Տղեմալաձեն մտրակով և հրացանի խզակոթով հայ կանանց և երեխաներին Ցարսկի-Կոլոդցից քշեց անբնակ տափաստաններ...»: Արդյունքում՝ թուրքական սվիններից հրաշքով փրկված մի քանի հազար հայեր մերկ ու քաղցած հայտնվեցին Շիրակի լայնարձակ ու անջուր տափաստանում և մեծագույն մասով զոհվեցին: Սոսկ մի քանի ընտանիք հրաշքով փրկվեց հայկական ջարդերի «վրացական» տարբերակից, որոնք էլ հենց 1918 թ. հիմնադրեցին Սաբաթլու գյուղը: Ըստ էության, սակայն, գյուղը կազմավորվեց 1922-23 թթ.:

Чалхушьян Гр., Красная книга, Ростов на Дону, 1919, с. 163 (բնագրում՝”...сигнахский уездный исправник Ткемаладзе плетью и ружейными прикладами гнал из Царских Колодцев армян в безлюдныя степи женщин, детей...”). Գյուղի մասին ավելի մանրամասն տե՛ս Կարապետյան Ս., Սաբաթլու. հայախոս հայերի միակ գյուղը Կախեթում.– «Հայաստանի Հանրապետութիւն», 1995, № 205, էջ 2:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ընդհանուր
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1992 թթ․

Գյուղի ընդհանուր տեսքը:

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Ծիթելի-Սաբաթլո
Կարմիր Սաբաթլո