Շաքրիան :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՏԵՂԱՆՈՒՆՆԵՐ

4 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Կախեթ (Մարզ) / Ղվարել (Շրջան) / Շաքրիան (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է շրջկենտրոնից 21 կմ հյուսիս-արևմուտք՝ Ալազան գետի ձախ կողմում՝ Թելավ քաղաքից 17 կմ հյուսիս-արևելք:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 137:

Բնակչություն
1818 թ․

Հայերի թվաքանակը վավերագրերում արձանագրված է 1818-ից. սակայն տարածքում պահպանված հուշարձանները վկայում են հայերի գոյությունն առնվազն ԺԶ-ԺԷ դարերից: Ասենք, որ դա հավանական է հենց միայն այն պատճառով, որ նույն դարերում իր գոյության ծաղկուն շրջանն էր ապրում Գրեմ մայրաքաղաքը, որը, ինչպես հայտնի է, ուներ հոծ հայ բնակչություն և շատ մոտ էր Շաքրիանին (8 կմ արևելք):

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 137:

Վիճակագրական աղյուսակից երևում է, որ հայերի թիվը շարունակաբար նվազել է: Դա պայմանավորված է եղել ինչպես բռնի դավանափոխության պարբերաբար կրկնվող դեպքերով, այնպես էլ վերջինիս հետևանքով ծայր առած արտագաղթի ու նաև ժամանակ առ ժամանակ տարածվող մահաբեր հիվանդություններով:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 138:

1914 թ․

1914 թ. գյուղն ուներ 287 բնակիչ:

“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, с. 209.

1818 թ․

Ուշագրավ է 1818 թ. մի վավերագիր, որտեղ տրված է շաքրիանցի հայերի հետևյալ անվանացուցակը. «Նօնինի որդիք՝ Լազարէ, Իսակ, Սօսի և Թէմուր, դուստր՝ Մարթայ, մայր՝ Անախանում: Դաւթի որդի՝ Բասիլ, կինն՝ Մարթայ, որդիք՝ Թօմայ և Ստեփան, դուստր՝ Աննա: Թէվազի որդի՝ Նասղիդ, կինն՝ Մարիամ, որդի՝ Սիմօն, մայր՝ Մարթայ, Սիմօնի կինն՝ Էլէնէ, որդի՝ Ստեփան: Գարդեշի որդի՝ Թաթօ, կինն՝ Բարբարէ, որդիք՝ Զուրաբ և Իւանէ, դստերք՝ Մարթայ և Դասիա: Գիօրգւայ որդիք՝ Գօգի, Կօնի, Բասէս և Բէժան, Գօգինի կինն՝ Էլիսաբէդ, որդիք՝ Գլախա և Սիմօն, դուստր՝ Մարթայ, Բասէսի կինն՝ Էլիսաբէդ, Կօնինի կինն՝ Աննա, որդի՝ Սօսի, Բէժանի կինն՝ Էլիսաբէդ: Սիմօնի որդիք՝ Դաւիթ և Շաքար, Դաւթի կինն՝ Դարէջան, որդիք՝ Նասղիդ, Սիմօն և Լազարէ, Շաքարի կինն՝ Մարիամ, որդի՝ Յարութիւն: Սարգսի որդի՝ Կիկօ, կինն՝ Էլիսաբէդ, որդիք՝ Իւանէ, Գօգիա և Սարգիս, դստերք՝ Աննա, Թինաթին և Մարթայ: Ալահվէրդւոյ որդի՝ Բադալ, կինն՝ Մարմար: Պապայի որդի՝ Յոհաննէս, կինն՝ Աննա, որդի՝ Սօսի, դստերք՝ Թամար և Անախանում: Ղարաբաղցի Մարտիրոս, կինն՝ Հէրիքնազ, որդի՝ Մօսի, դստերք՝ Մարիամ և Էլիսաբէդ: Ղարաբաղցի Գասպար, կինն՝ Նանավէրդի, որդիք՝ Մկրտում և Սօսի, դուստր՝ Մարիամ»:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2569, թ. 24:

Անվան ծագում

Մի վկայության համաձայն ՝ գյուղն իր անունը ստացել է տեղի գինու քաղցրահամ տեսակի անվանումից. «...գիւղ մալ, որ Սաքրիան (շաքարի երկիր) կըսուի, իր գինւոյն տեսակին համար»:

Գարլա Սերենա, Երեք ամիս ի Կախէթ.– «Բազմավէպ», 1883, էջ 323:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ընդհանուր
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1992 թթ․

Գյուղի ընդհանուր տեսքը:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1992 թթ․

Գյուղի ընդհանուր տեսքը:

Ստորև ներկայացնում ենք շաքրիաբնակ հայերի թվաքանակն ըստ հետևյալ տարիների.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1818	11	38	30	68	Ի դեպ, շաքրիանցի հայերից երկուսը ծագումով Ղարաբաղից էին:	Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2569, թ. 24: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1841		58	60	118		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3802, թ. 41-42: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1842		56	60	116		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3805, թ. 92-93: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1843		58	62	120		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3805, թ. 46-47: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1844		57	59	116		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3809, թ. 45-46: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1845		59	60	119		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3811, թ. 106-107: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1847		52	54	106		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3814, թ. 67-68: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1849	16	43	50	93		Տէր-Ղազարեանց Արշարունի Յովհաննէս վարդ., Ստորագըրութիւն Կովկասեան գաւառաց.– «Բազմավէպ», 1851, N 18, էջ 283: Նաև՝ Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3818, թ. 32-33: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1852		44	62	106		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3819, թ. 64-65: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1853		47	62	109		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2743, թ. 125-126: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1854		46	61	107		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3825, թ. 7-8: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1857		53	49	102		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3830, թ. 129-130: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1858		50	52	102		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3823, թ. 129-130: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1860		51	56	107		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3833, թ. 5: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1861		53	50	103		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3835, թ. 5: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1862		54	52	106		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3836, թ. 6: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1863		55	52	107		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3843, թ. 45-46: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1864		55	51	106		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3846, թ. 13: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1865	14	51	50	101		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3848, թ. 22-23, 54: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1867		41	46	87		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3851, թ. 3: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1870		40	42	82		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3857, թ. 62-63: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1873		33	37	70		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3862, թ. 51: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1874		31	36	67		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3864, թ. 35: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1875		31	34	65		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3866, թ. 7: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1876		27	33	60		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3868, թ. 6: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1877		27	31	58		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3869, թ. 3: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1878		27	30	57		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3870, թ. 57: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1880		27	33	60		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3872, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1881		26	35	61		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3873, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1882		25	34	59		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3874, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1883		23	34	57		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3875, թ. 22: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1885		22	36	58		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3877, թ. 33: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1889		20	40	60		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3884, թ. 5: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1890		20	40	60		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3887, թ. 139: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1891		30	28	58		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3889, թ. 138: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1892		32	30	62		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3891, թ. 110: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 137:
1893		32	30	62		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3895, թ. 27: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138:
1894		36	32	68		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3896, թ. 163-164: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138:
1897		40	37	77		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3899, թ. 136-137: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138:
1898		18	11	29		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3897, թ. 158: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138:
1899		19	13	32		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3903: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138:
1900		18	13	31		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3905, թ. 8: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138:
1901		17	12	29		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3906, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138:
1902		18	16	34		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3907, թ. 12-13: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138:
1906		10	5	15		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3915, թ. 6: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138:
1908	5	9	6	15		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 21: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138:
1910		11	8	19		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3917, թ. 5: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138:
1912		13	10	23		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3919, թ. 51-52: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 138: