ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Ախաշեն 1 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Կախեթ (Մարզ) / Գուրջաան (Շրջան) / Ախաշեն (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է շրջկենտրոնից 6 կմ հյուսիս-արևմուտք՝ Վելիսցիխե գյուղի հարավային կողմին գրեթե կից:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 30:

Պատմություն

Սղնախի գավառի բազմամարդ գյուղերից է:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 30:

Բնակչություն
18 դ․

Հայերն այստեղ բնակություն են հաստատել առնվազն ԺԸ դարի վերջերից: Մուկուզանի, Վելիսցիխեի, նաև Չումլաղի հետ Ախաշենը հաճախ կազմում էր մի հասարակություն, և վավերագրերում այդ գյուղերի հայ բնակիչների թվաքանակը հիմնականում ցույց է տրված ընդհանուր գումարով:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 30:

1874 թ․

1874 թ. գյուղի 1355 բնակիչներից հայեր էին 100-ը:

“Кавказский календарь на 1886 г.”, Тифлис, 1885, с. 118.

Քահանա
1913 թ․

1913 թ. քահանա էր առաջադրվել թելավցի Հովսեփ Վախթանգյանը:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 30:

Տոհմեր
1862 թ․

Բացառիկ կարևորություն ունի 1862 թ. մի վավերագիր, որտեղ նշված են ախաշենցի 12 հայ գերդաստանների գլխավորների ստորագրությունները: Նրանց անուն-ազգանուններն են՝ Սիմոն Օմարյանց, Սարգիս Օմարյանց, Մարիամ Օմարյանց, Նասխիդ Օմարյանց, Գլախ Դաթունյանց, Աղալո Դաթունյանց, Աբրահամ Դարբազյանց, Սարգիս Աթաբեգյանց, Իվանե Աթաբեգյանց, Սիմոն Ախալմոսուլյանց, Եգոր Թորոզյանց և Սարգիս Քոթյանց:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3841, թ. 229:

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Ախալշենի

Բնակչություն.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1874				100		“Кавказский календарь на 1886 г.”, Тифлис, 1885, с. 118. Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 30:
1883		25	15	40		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3875, թ. 23: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 30:
1908	18	56	52	108		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 22: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 30: