ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Կարդանախ 1 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Կախեթ (Մարզ) / Գուրջաան (Շրջան) / Կարդանախ (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է շրջկենտրոնից 10 կմ հարավ-արևելք՝ Գուրջաան-Սղնախ մայրուղու վրա:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 32:

Բնակչություն
1874 թ․

Գրեթե բոլոր վավերագրերում Կարդանախի հայ բնակչության թվաքանակը հաշվված է մերձակա Անագա, Վաքիր և Բակուրցիխե գյուղերի հետ և անհնար է որոշել, թե միայն Կարդանախում որքան հայ էր բնակվում: Հայտնի է, սակայն, որ գյուղի բնակչության թվի մեջ հայերն աննշան մաս էին կազմում: Այդպես էր, օրինակ, 1874 թ., երբ 3465 բնակիչ ունեցող Կարդանախում հայեր էին միայն 34-ը:

“Кавказский календарь на 1886 г.”, Тифлис, 1885, с. 118.

1914 թ․

1914 թ. արդեն գյուղի բնակչությունը հասել էր մինչև 4661 մարդու, որտեղ հայերի թիվը, անշուշտ, աննշան էր:

“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, с. 136.

1802 թ․

Հայ գաղթականության գոյությունն այստեղ արձանագրված է արդեն 1802 թ., բայց կասկածից վեր է, որ նրանք Կարդանախում հաստատվել են ավելի վաղ ժամանակներում:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 32:

Անվանի մարդիկ
1840 թ․

1840-ական թվականներին հիշվում է կարդանախցի Հովհաննես Ռոստոմյան Ղարաբեգյանցը, որը ցանկություն էր հայտնել մտնել հոգևոր կոչման մեջ: Նրա խնդիրքը բավարարվել էր, և 1848 թ. ձեռնադրվել էր քահանա Սղնախի գյուղերի համար:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, թ. 1, 15:

Նկարագրություն

Գինու արտադրությամբ մշտապես հայտնի է եղել ողջ Կախեթը, բայց առանձնապես նշանավորներից էր Կարդանախ գյուղը. «Կախէթի այդ գիւղերի մէջ ամենից յայտնի և «արիստոկրատ» գիւղը Կարդանախն է, որտեղ պատրաստւում է ամենալաւ գինի, որտեղ գտնւում է կոմս Շերեմետեւի կալւածքը՝ հիանալի տնով ու հարուստ, ճոխ, գեղեցիկ այգիով: Շերեմետևը ունի իւր կալւածքում գինի պատրաստելու համար մի նորաձև գործարան, որտեղ պատրաստում են երևելի գինիներ...»:

Ղազարեանց Ե., Կախէթ և Շիրակ.– «Մուրճ», 1891, № 7-8, էջ 871:

1849 թ․

1849 թ. Հովհաննես վարդապետ Արշարունին, այցելելով գյուղ, այն նկարագրել է հետևյալ կերպ. «Կարդանեխ՝ է գիւղ իշխանացն Վրաց երկայնաձև դրիւք և այգեւէտ և գինին գովելի. տունք հայոց 40, ամենեքին հողագործք և այգեգործք, ստրուկք են իշխանաց և ունին զմի անշուք փայտեայ եկեղեցի»:

«Բազմավէպ», 1851, № 20, էջ 317:

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Կարդանեխ