ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Շաշիան Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Կախեթ (Մարզ) / Գուրջաան (Շրջան) / Շաշիան (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է շրջկենտրոնից 13 կմ հյուսիս-արևմուտք` Թելավ-Գուրջաան մայրուղու մեջտեղում` Ուրիաթուբան (այժմ՝ Վազիսուբան) գյուղին գրեթե կից:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 36:

Բնակչություն
1802 թ․

Հավանական է, որ Շաշիանում հայերը հաստատվել են ԺԸ դարի վերջերին, բայց վավերագրերում նրանց ներկայությունն այստեղ վկայված է 1802 թվականից:

“Акты собранные Кавказскою археографическою комиссиею”, т. 1, Тифлис, 1866, с. 472.

1874 թ․

Ինչ վերաբերում է գյուղի բնակչության թվի մեջ հայերի տոկոսին, ապա, հիմնվելով թեկուզ միայն 1874 թ. մարդահամարի տվյալների վրա, երբ 1378 շնչից հայ էին 43-ը, կարելի է եզրակացնել, որ Շաշիանը գրեթե վրացաբնակ էր:

“Кавказский календарь на 1886 г.”, Тифлис, 1885, с. 118.

1914 թ․

1914 թ. գյուղն ուներ 1701 բնակիչ և, հայերի թիվն էլ ավելի չնչին էր:

“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, с. 210.

1818 թ․

Ուշագրավ է 1818 թ. կազմված բնակիչների հետևյալ անվացուցակը. «Մամասի որդի՝ Թաթօյի այրի կինն՝ Մարթայ, որդի՝ Աբրամ: Մամասի որդի՝ Դաւիթ, կինն՝ Թինայ, որդի՝ Գլախա, դստերք՝ Քէթօ և Բարբարէ: Սիմօնի որդիք՝ Նինիայ և Սաքօ, Նինիայի կինն՝ Էթեր, որդիք՝ Սօսի, Աբրամ և Սիմօն, Սաքօյի կինն՝ Խօրէշան, որդիք՝ Աբրամ և Գլախա: Երևանցի ղոնդաղսազ Վարդան, կինն՝ Էլիսաբէդ: Ղարաբաղցի ջուլհակ Յոհաննէս, կինն՝ Մայի, որդի՝ Ռօստօմ, դուստր՝ Թիկօ: Սիմօնի որդի՝ Սօլօման, կինն՝ Դարէջան, որդի՝ Իսակ, դստերք՝ Աննա և Խօրէշան»:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2569, թ. 15:

Քահանա

Գյուղին հովվում էին Ուրիաթուբանի քահանաները:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 36:

Նկարագրություն

Սակավաթիվ շաշիանաբնակ հայերը երբևէ չեն ունեցել իրենց եկեղեցին և հաճախել են համարյա կից Ուրիաթուբան գյուղի հայոց եկեղեցին:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 36:

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Շանշիան

Շաշիանաբնակ հայերի թվաքանակը տասնամյակներ շարունակ գրեթե անփոփոխ է մնացել: Վիճակագրական տեղեկագրերում նրանց քանակը ներկայացնում է հետևյալ պատկերը.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1818	6	15	12	27		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2569, թ. 15: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1857		20	15	35		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3830, թ. 130-131: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1858		20	16	36		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3823, թ. 129-130: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1860		20	16	36		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3833, թ. 5: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1861		23	21	44		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3839, թ. 6: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1862		23	22	45		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3836, թ. 7: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1863		21	21	42		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3843, թ. 46-47: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1864		21	18	39		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3846, թ. 14: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1865	6	20	15	35		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3848, թ. 23-24, 54: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1867		22	18	40		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3851, թ. 4: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1870		27	24	51		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3857, թ. 62-63: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1873		25	24	49		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3862, թ. 51: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1874		26	18	44		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3864, թ. 35: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1875		26	20	46		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3866, թ. 7: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1876		27	20	47		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3868, թ. 6: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1877		27	19	46		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3869, թ. 3: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1878		28	22	50		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3870, թ. 57: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1880		27	21	48		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3872, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1881		28	21	49		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3873, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1882		28	20	48		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3874, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1883		27	18	45		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3875, թ. 22: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1889		26	17	43		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3903: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1900		28	19	47		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3905, թ. 8: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36:
1901		27	18	45		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3906, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 36: