ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Վեջին 1 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Կախեթ (Մարզ) / Գուրջաան (Շրջան) / Վեջին (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է շրջկենտրոնից 4 կմ հարավ-արևելք:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 50:

Բնակչություն
1802 թ․

Երկրամասի բազմամարդ այս գյուղում ևս, հավանաբար, ԺԸ դարի 2-րդ կեսին հանգրվանել են փոքրաթիվ հայեր: Վավերագրերում հայերի ներկայությունն այստեղ վկայված է 1802 թ.:

“Акты собранные Кавказскою археографическою комиссиею”, т. 1, Тифлис, 1866, с. 472.

1874 թ․

Վեջինը Գուրջաանի հետ միավորված գյուղերից մեկն էր, և արխիվային վավերագրերում նրանց հայ բնակիչների թվաքանակը մեծ մասամբ միասին է հաշվված: Այս հանգամանքով պայմանավորված՝ անհնար է իմանալ Վեջին գյուղի հայերի թվաքանակը յուրաքանչյուր տարվա դրությամբ: Հայտնի է, միայն, որ նրանք համագյուղացի վրացիների համեմատ փոքր թիվ էին կազմում: Այսպես, 1874 թ. 2673 բնակիչներից հայեր էին 109-ը:

“Кавказский календарь на 1886 г.”, Тифлис, 1885, с. 118.

1914 թ․

1914 թ. գյուղն ուներ 3095 բնակիչ: Պարզ է, որ հայերը (եթե, իհարկե, կային) շատ փոքր թիվ են կազմել:

“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, с. 104.

Նկարագրություն
1839 թ․

1839 թ. հայերն ունեին իրենց ծխական եկեղեցին:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 457, թ. 26-27:

Ստորև ներկայացնում ենք գյուղի հայ բնակչության թվաքանակի փոփոխությունները 1885-1908 թթ. ընթացքում.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1885		50	36	86		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3879, թ. 225: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 50:
1890		54	43	97		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3887, թ. 141: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 50:
1891		59	47	106		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3889, թ. 140: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 50:
1892		48	43	91		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3891, թ. 112: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 50:
1894	16					Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3339, թ. 3: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 50:
1897		71	58	129		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3899, թ. 138-139: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 50:
1898		72	60	132		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3897, թ. 160: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 50:
1899		71	57	128		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3905, թ. 243: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 50:
1902		85	65	150		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3907, թ. 14-15: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 50:
1908	14	54	31	85		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 22: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 50: