ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Նափարեուլ 3 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Կախեթ (Մարզ) / Թելավ (Շրջան) / Նափարեուլ (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է շրջկենտրոնից 15 կմ հյուսիս՝ Ալազանի ձախ վտակներից Լոպոտա գետակի ձախ ափին՝ Սանիոր գյուղի դիմաց:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 89:

Բնակչություն
1802 թ․

ԺԹ դարի սկզբներին արդեն նափարեուլաբնակ հայերը վրացախոս էին. բնական է, որ նրանք այնտեղ հաստատված պետք է լինեին առնվազն ԺԸ դարի կեսերին: Վավերագրերում, սակայն, նրանց ներկայությունը փաստված է միայն 1802 թվականից:

“Акты собранные Кавказскою археографическою комиссиею”, т. 1, Тифлис, 1866, с. 472.

Վիճակագրական աղյուսակի տվյալներից երևում է, որ հայերի թվաքանակը Նափարեուլում մշտապես փոփոխվել է, բայց ավելի բնորոշ է եղել նվազման օրինաչափությունը:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 90:

1914 թ․

1914 թ. գյուղի բնակչության թիվը կազմում էր 987 մարդ: Ակնհայտ է, որ Նափարեուլում տասնամյակների ընթացքում նվազել է ոչ միայն գաղթական հայերի, այլև տեղաբնակ վրացիների թվաքանակը:

“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, с. 163.

1818 թ․

Ուշագրավ է 1818 թ. մի վավերագիր, որտեղ տրված է նափարեուլցի հայերի հետևյալ անվանացուցակը. «Քութախէվեցի Գօգի, որդի՝ Սօսի, կինն սորա՝ Մարիամ և եղբօր՝ Պապայի կինն՝ Մագթաղին, որդիք՝ Գլախ, Տէտիայ, Սիմօն և Գիօրգի, Գլախայի կինն՝ Էլիսաբէդ, որդի՝ Պապի, Տէտինի կինն՝ Նէնի, դստերք՝ Էլիսաբէդ, Դարէջան և Բարբարէ: Քօցօեան Լամազօ, կինն՝ Մանիժաւ, որդիք՝ Մախարէ, Անդրիաս, Օբօլայ և Յակոբ, դստերք՝ Խամփէրի, Թումիան, Էլէնէ և Թամար: Գլախայի որդիք՝ Էլիզբար և Գլախա, մայր՝ Մագթաղին, Էլիզբարի կինն՝ Էլիսաբէդ, որդի՝ Զաքարիա, Գլախայի կինն՝ Մարիամ: Ջիքուրի որդիք՝ Աւէտիք և Բէրիձէ, մայր՝ Մայիա, Աւէտիքի կինն՝ Էլիսաբէդ, որդիք՝ Սօլօման և Անդրիաս, դստերք՝ Նէնի, Բարբարէ, Սալօմէ և Սօփիօ, Բէրիձի կինն՝ Էլիսաբէդ, որդիք՝ Յովակիմ և Զաքարիա և Աւէտիքի քոյր՝ Էլիսաբէդ: Ջիքուրի որդի Դաթա, կինն՝ Աննա, որդի՝ Նինի, դուստր՝ Քէթէվան և եղբօր այրի կինն՝ Խօրէշան, որդիք՝ Գիօրգի և Գլախայ, ևս և՝ Իւանէ, դստերք՝ Անախանում և Մարիամ: Բիճիկեան Իւանէի որդիք՝ Պէտրէ և Գալօ, մայր՝ Աննա, Պէտրէի կինն՝ Մարթայ, որդի՝ Բասիլայ և միւս որդւոյ՝ Դաւթի այրի կինն՝ Քէթէվան, որդիք՝ Զաքարիաս, Մէլքօ, Սօլօման և Պատարկաց: Իւանէի որդի Գիօրգի, կինն՝ Սաբէդ, որդի՝ Գլախա, դստերք՝ Մայիա և Մարթայ և հօրեղբօր՝ Յովսէփի որդիք՝ Բաղդասար և Մօսի: Բէրօյի որդիք՝ Գիօրգի և Իւանէ, Գիօրգւոյ կինն՝ Թամար, որդիք՝ Գիգօլ և Բէրօ, ևս՝ Սօլօման, դուստր՝ Սաբէդ, Իւանէի կինն՝ Մարթայ, որդիք՝ Պատարկաց և Սօսի, դուստր՝ Մայիա, Գիգօլիի կինն՝ Մարթայ: Ջիքուրի որդի Դաթուն, կինն՝ Մարիամ, որդիք՝ Սօսի, Գիւուն և Զուրաբ, ևս՝ Կիկօլ, դստերք՝ Մարթայ և Բարբարէ, Սօսինի կինն՝ Թինաթին: Ջիքուրի որդի՝ Յարութիւն, կինն՝ Անախանում, որդիք՝ Զուրաբ, Սօլօման և Անդրի, դուստր՝ Գայեանէ, Զուրաբի կինն՝ Աննա, որդի՝ Զաքարիա, դստերք՝ Մարթայ և Մարիամ և Նինինի այրի կինն՝ Էլիսաբէդ, որդի՝ Պապա: Յօհանի որդիք՝ Առաքել, Տէտիա և Իւանէ, մայր՝ Անախանում, Առաքելի կինն՝ Էլէնէ, որդիք՝ Դաթօ, Գլախա և Յօնան, դստերք՝ Մարիամ և Խօրէշան, Տէտիայի կինն՝ Սուսաննա, որդի՝ Սօսի, Իւանէի կինն՝ Աննա: Ճօն Առաքել, կինն՝ Թամար, որդի՝ Գիօրգի, դստերք՝ Սաբէդ և Մարիամ: Կուպրու Ստեփանի որդի Սօսի, կինն՝ Քէթէվան, որդի՝ Գիգօլ, մայր՝ Թամար: Ալիփաշի որդի Յարութիւն, կինն՝ Աննա, որդիք՝ Սօսի և Պէտրէ, դուստր՝ Խօրէշան, Սօսինի կինն՝ Թէկլէ: Յոհաննէսի որդի Նէրսէս, կինն՝ Բարբարէ, որդիք՝ Գլախա և Գիգօլ, դուստր՝ Մայիա և Գիքօյի որդի՝ Նինի, կինն՝ Միթայ, դուստր՝ Կատարինէ, մայր՝ Մագթաղին, այլևս՝ Գիքօյի որդին՝ Զուրաբ և դստերք՝ Ռուսուդան և Սաբէդ: Սարգիսի որդիք՝ Թաթուլ, Գիօրգի, Սօլօման, Զաքարիա, Դաւիթ և Գրիգոր, դուստր՝ Էլէնէ, մայր՝ Աննա, Թաթուլի կինն՝ Մայիա, Գիօրգւոյ կինն՝ Թինաթին, Սօլօմօնի կինն՝ Քէթէվան: Էջմիածնայ ճուրտ Աղաջանի որդի Նօնի, կինն՝ Մայիա, որդիք Աղայ և Յակոբ, դստերք՝ Կատարինէ, Աննա, Թագուհի և Ուստիանէ: Միրօյի որդիք՝ Ստեփան, Գիգօլ և Սօսի, մայր՝ Էլէնէ, Ստեփանի կինն՝ Մայիա, որդիք՝ Գլախա, Սիմօն և Պէտրէ»:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2569, թ. 24:

Ստորև ներկայացնում ենք գյուղի հայ բնակիչների թվաքանակն ըստ հետևյալ տարիների.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1818	18	91	82	173		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2569, թ. 24-5: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1841		117	121	238		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3802, թ. 41-42: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1842		114	119	233		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3805, թ. 92-93: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1843		119	120	239		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3805, թ. 46-47: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1844		121	123	244		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3809, թ. 45-46: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1845		123	121	244		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3811, թ. 106-107: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1847		111	95	206		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3814, թ. 67-68: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1849		107	79	186		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3818, թ. 32-33: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1852		94	92	186		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3819, թ. 64-65: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1853		85	81	166		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2743, թ. 125-126: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1854		85	82	167		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3825, թ. 7-8: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1857		90	84	174		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3830, թ. 129-130: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1858		91	84	175		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3823, թ. 129-130: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1860		90	83	173		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3833, թ. 5: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1861		89	85	174		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3839, թ. 5: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1862		90	87	177		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3836, թ. 6: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1863		88	88	176		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3843, թ. 45-46: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1864		92	89	181		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3846, թ. 13: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1865	29	87	89	176		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3848, թ. 22-23,54: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1867		91	87	178		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3851, թ. 3: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1870		98	89	187		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3857, թ. 62-63: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1873		87	83	170		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3862, թ. 51: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1874		84	77	161	Ի դեպ, 1874 թ. մեկ այլ աղբյուր հայերի թիվը ցույց է տալիս 157 շունչ, ընդ որում, ամբողջ բնակչությունը 1227 շունչ էր, հետևաբար հայերը կազմում էին Նափարեուլի բնակչության 1/8 մասը, իսկ մնացածը վրացիներ էին (“Кавказский календарь на 1886 г.”, Тифлис, 1885, с. 1	Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3864, թ. 35: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1875		78	71	149		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3866, թ. 7: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1876		77	68	146		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3868, թ. 6: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1877		76	66	142		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3869, թ. 3: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1878		74	68	142		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3870, թ. 57: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1880		74	69	143		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3872, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1881		76	67	142		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3873, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1882		74	62	136		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3874, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1883		69	63	132		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3875, թ. 22: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1885		74	65	139		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3877, թ. 33: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1889		72	61	133		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3884, թ. 5: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1890		72	61	133		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3887, թ. 139: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1891		72	61	133		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3889, թ. 138: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1892		73	64	137		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3891, թ. 110: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 89:
1893		73	64	137		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3895, թ. 27: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 90:
1894		81	70	151		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3896, թ. 163-164: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 90:
1897		92	81	173		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3899, թ. 136-137: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 90:
1898		56	59	115		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3897, թ. 158: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 90:
1900		58	49	107		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3905, թ. 8: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 90:
1901		61	68	129		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3906, թ. 2: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 90:
1902		62	68	130		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3907, թ. 12-13: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 90:
1906		65	47	112		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3915, թ. 6: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 90:
1908	23	76	52	128		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 21: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 90:
1910		80	54	134		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3917, թ. 5: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 90:
1912		87	62	149		Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3919, թ. 51-52: Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երևան, 2004, էջ 90: