ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Ցրտնոտ 1 Հուշարձան

ԼՂՀ (Երկիր) / Քարվաճառ (Շրջան) / Ցրտնոտ (Գյուղ)

Տեղադրություն

Քարվաճառից 9 եւ 11 կմ հարավ, Տրտուի աջակողմյան փոքրիկ վտակների ափին, ձորերի մեջ, իրարից ընդամենը 2,2 կմ հեռու գտնվում են երկու գյուղատեղիներ, որոնք, վերջին շրջանում տրված թուրքական անվանումներից զատ, հայտնի են նաեւ իրենց պատմական՝ հայկական անվանումներով: Դրանցից առաջինը, որ գտնվում է ծովի մակերեւույթից 1950-2070 մ բարձրության վրա, անտառազուրկ տեղանքում եւ քուրդ վերաբնակիչներն անվանել են Սոյուղբուլաղ (բառացի՝ սառը աղբյուր) ամենայն հավանականությամբ հին Ցրտնոտն է (տվյալ դեպքում խաշնարածները կատարել են տեղանվան իմաստային թարգմանություն):

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 54:

Պատմություն
14 դ․

Ցրտնոտ տեղանունը հիշվում է Դոփյան տոհմի ներկայացուցիչների՝ գավառի վանքերին իբրեւ սեփականություն տալու մասին մի վավերագրում (հավանաբար XIV դար):

«Դիվան հայ վիմագրության», պրակ 5, կազմող Ս. Գ. Բարխուղարյան, Երեւան, 1982, էջ 216։ Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ

Կառուցապատում

Երկու գյուղատեղիներն էլ խիտ կառուցապատում են ունեցել: Հայաթափ գյուղատեղիներում հաստատված խաշնարած քրդերը հարմարվել են արդեն գոյություն ունեցող գյուղի կառուցապատման առանձնահատկություններին եւ անգամ խորհրդային տարիներին այն գրեթե որեւէ փոփոխության չեն ենթարկել: Մինչեւ անգամ նոր կառուցված բնակարաններն էլ հին տների հիմքերի վրա են հաստատել:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 55:

Ստուգաբանություն

Նորահաստատ խաշնարածները գյուղի անունը հարմարեցնելով իրենց լեզվական հնարավորություններին՝ աղավաղել ու իմաստային կամ բառացի թարգմանության էին ենթարկել: Ցրտնոտը՝ Սոյուղբուլաղ (սոյուղ=սառը/ցուրտ, բուլաղ=աղբյուր):

Հարցի առթիվ ավելի հանգամանալից տես մեր՝ «Արդյո՞ք իսպառ հայաթափ էր Ծար գավառը խաշնարած ցեղերի ներթափանցման պահին» հոդվածը, «Ար» շաբաթաթերթ, 1995, N 9, էջ 5։

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Սոյուղբուլաղ		Թարգմ.` սառը աղբյուր: