ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Ազավրեթ 11 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Ջավախք (Գավառ) / Ախալքալաք (Շրջան) / Ազավրեթ (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է Ախալքալաքից ուղիղ գծով 19 կմ հյուսիս, ծ. մ. 1840-1940 մ բարձրության վրա, համանուն վտակի երկու ափերին:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:

Պատմություն
1595 թ․

Համաձայն 1595 թ. թուրքական կառավարության կազմած հարկացուցակի՝ գյուղն ունեցել է 6 տու, հարկվել է 25.000 ակչե:

“გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი”, էջ 203-204: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:

Բնակչություն

Գյուղի ներկայիս բնակիչների նախնիները գաղթել են Էրզրում քաղաքից, համանուն գավառի Ղարակեպակ, Շիփեկ գյուղերից և Սեբաստիայից:

Ղարակեպակը (Ղարագյոբեկ, այժմ՝ Karagöbek) հայաբնակ գյուղ էր՝ Կարինից (Էրզրում) 29 կմ հյուսիս-արևելք: Շիփեկը (Շինետ, այժմ՝ Akbaba) հայաբնակ գյուղ էր՝ Կարին (Էրզրում) քաղաքից 38 կմ հյուսիս-արևելք, Թորթումից 9 կմ հարավ-արևմուտք: «Հայաստանի աշխատավորուհի», 1984, N 1: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:

Ջավախքի բազմամարդ գյուղերից մեկն է:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:

Երկրորդ աշխարհամարտին մասնակցած 300 ազավրեթցիներից 116-ը զոհվել է:

Դավթյան Ա., Ջավախք, Երևան, 1994, էջ 101: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:

Ստուգաբանություն

Ստուգաբանվում է որպես «գրաստների երկիր»:

Ростомов И., Ахалкалакский уезд в археологическом отношении.– Сборник Материалов для Описания Местностей и Племен Кавказа, вып. XXV, 1898, էջ 30: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ընդհանուր
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1989 թթ․

Հայաթափ գյուղատեղիում բարձրհայքցի վերաբնակիչների` գյուղում հաստատվելու պահից ևեթ Ազավրեթն ունեցել է համեմատաբար ստվար բնակչություն, որը պարզորոշ նկատվում է ստորև բերվող վիճակագրական տվյալներ պարունակող աղյուսակից.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1840		185	186	371		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3800, թ. 4: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:
1841		247	200	447		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3802, թ. 67: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:
1842		218	175	393		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3805, թ. 78-79: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:
1844		235	193	426		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3809, թ. 16-17: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:
1845		250	209	459		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3811, թ. 70-71: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:
1847		270	230	500		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3814, թ. 35-36: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:
1849		284				Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3818, թ. 39-40: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:
1853		267	250	517		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2743, թ. 37-38: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:
1854		269	254	523		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3825, թ. 48-49: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:
1855		301	252	553		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3826, թ. 46-47: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:
1857		322	281	603		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3830, թ. 53-54: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 37:
1860	64	331	297	628		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3833, թ. 65-66: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1861	56	339	298	637		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3839, թ. 24-25: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1862	56	348	308	656		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3836, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1863	66	359	316	675		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3843, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1864		575	331	906		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3846, թ. 9: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1866	66	558	326	884		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3848, թ. 74: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1867		585	353	938		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3851, թ. 20-21: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1868		591	367	958		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3853, թ. 28: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1869		610	385	995		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3856, թ. 10: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1870	66	626	396	1022		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3857, թ. 20: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1871		638	409	1047		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3858, թ. 10-11: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1872		657	409	1066		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3859, թ. 57-58, 61-62, նաև` ֆ. 355, ց. 1, գ. 332, թ. 10, 12, 28: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1873		656	426	1076		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3862, թ. 71-72: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1874				1096		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3864, թ. 28-29: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1875	84			1065		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3866, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1876		663	441	1104		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3868, թ. 30-31: «Մեղու Հայաստանի», 1875, N 44, էջ 2: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1877		678	484	1162		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3850, թ. 126, նաև` գ. 3869, թ. 29-30: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1878		694	490	1184		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3850, թ. 218-219: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1880		738	523	1261		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3872, թ. 88-89: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1881		748	548	1296		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3873, թ. 98-99, 101-102: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1882		755	567	1322		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3874, թ. 44-45: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1884	80					«Արձագանք», 1885, N 3, էջ 44: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1885		777	597	1374		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3877, թ. 11, 15, 80, 86-87: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1886				1146		“Кавказский календарь на 1894 г.”, Тифлис, 1893, էջ 153: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1887		850	660	1510		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3880, թ. 41-42: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1889		868	675	1543		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3884, թ. 66-67: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1890		874	691	1565		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3887, թ. 148: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1891		803	709	1512		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3889, թ. 147: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1892		827	734	1561		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3891, թ. 119: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1893	110	828	728	1556		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3895, թ. 43-44: Տե՛ս նաև՝ «Մուրճ», 1894, N 5, էջ 794: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1894		843	752	1595		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 22, ց. 1, գ. 298, թ. 22, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3896, թ. 172-173: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1897		932	810	1742		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3899, թ. 145-146: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1898		968	848	1816		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3897, թ. 167: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1899		934	798	1732		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3903, թ. 101-102: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1900		964	824	1788		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3905, թ. 52: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1901		988	831	1819		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3906, թ. 69: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1902		1007	832	1839		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3907, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1905		1074	892	1966		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3912, թ. 264-265: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1908	136	1084	900	1984		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 43: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1910		1098	936	2034		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3917, թ. 136-137: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1912		1136	992	2128		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3920, թ. 18-19: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1914		1162	994	2156	Ի դեպ, նույն թվականի համար մեկ այլ աղբյուրում նշված է 1740 շունչ (“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, էջ 84).	Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 56, ց. 6, գ. 1020, թ. 175-176: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1916		1184	1017	2201		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 196, ց. 1, գ. 43, թ. 22-23: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1921		210	190	400		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 355, ց. 1, գ. 895, թ. 1: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1965				1150		Հայկական սովետական հանրագիտարան, հ. 1, Երևան, 1974, էջ 95: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38:
1987	367			1662		Ըստ գյուղխորհրդի մատյանների։ Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 38: