ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Ալաստան 19 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Ջավախք (Գավառ) / Ախալքալաք (Շրջան) / Ալաստան (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է Ախալքալաքից ուղիղ գծով 16 կմ հյուսիս-արևմուտք, ծ. մ. 1700-1720 մ բարձրությամբ հարավարևելահայաց լեռան ստորոտի մեղմաթեք փեշին, ջրառատ վայրում:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:

Պատմություն
1595 թ․

1595 թ. Ներքին Ալաստան անվամբ հայտնի գյուղն ունեցել է 7 տուն բնակիչ, և հարկվել 10.999 ակչե:

“გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი”, էջ 203: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:

18 թ․

Ամայացել և ավերվել է ԺԸ դարում:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:

Բնակչություն
1929 — 1930 թթ․

Ներկայիս բնակիչների նախնիները 1929-1930 թթ. փոխադրվել են Կարնո Արծաթի և Թվանջ գյուղերից: Ալաստանաբնակ ազավրեթցի Դարբինյանները ծագում են Ղարակեպակ գյուղից:

Արծաթին (այժմ՝ Ye'ilyayla) հայաբնակ գյուղ էր` Կարին (Էրզրում) քաղաքից 15 կմ հյուսիս: Թվանջը (այժմ՝ Güzelova) հայաբնակ գյուղ էր` Կարին (Էրզրում) քաղաքից 13 կմ հյուսիս: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:

Երկրորդ աշխարհամարտին մասնակցած 296 ալաստանցիներից 137-ը զոհվել է:

Դավթյան Ա., Ջավախք, Երևան, 1994, էջ 101: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:

Քահանա
1915 թ․

1915 թ. գյուղի ծխատեր քահանան էր տեր Սիմեոն Խաչատուրյանը:

«Օրացոյց և պատկեր տօնից», Թիֆլիս, 1915, էջ 81: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 49:

Տնտեսություն
1870 թ․

Հայտնի է, որ 1870 թ. գյուղում գործել է 7 ջրաղաց:

Сборник материалов для описания Тифлисской губернии, т. 1, вып. 1, Тифлис, 1870, էջ 28: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 47:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ընդհանուր
Ուղղությունը ⇑ Հյուսիսից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1989 թթ․

Տարբեր տարիներին Ալաստանի բնակչության թվաքանակն արտացոլող մեզ հասու վիճակագրական տվյալները սակավաթիվ են: Դրանց համադրումը ներկայացնում է հետևյալ պատկերը.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1870	95	470	473	943		Сборник материалов для описания Тифлисской губернии, т. 1, вып. 1, Тифлис, 1870, էջ 28: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:
1883				1306		“Кавказский календарь на 1885 г.”, Тифлис, 1884, отдел III, էջ 204: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:
1885				1226		«Արձագանք», 1885, N 26, էջ 368: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:
1886				1334		“Кавказский календарь на 1894 г.”, Тифлис, 1893, էջ 154: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:
1908	260			1771		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 316, ց. 1, գ. 102, թ. 36: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:
1912				2264		Յակոբեան Պ., Հրաւէր ողջմտութեան, Էջմիածին, 1993, էջ 95: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:
1914				2355		“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, էջ 86: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:
1915				2174		«Օրացոյց և պատկեր տօնից», Թիֆլիս, 1915, էջ 81: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:
1916				2192		«Օրացոյց և պատկեր տօնից», Թիֆլիս, 1916, էջ 81: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:
1968				2125		Հայկական սովետական հանրագիտարան, հ. 1, Երևան, 1974, էջ 139: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46:
1987	360			1380		Ըստ գյուղխորհրդի մատյանների։ Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 46: