ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Բուռնաշեթ 8 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Ջավախք (Գավառ) / Ախալքալաք (Շրջան) / Բուռնաշեթ (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է Ախալքալաքից ուղիղ գծով 19 կմ հյուսիս, ծ. մ. 1810-1890 մ բարձրության վրա:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:

Պատմություն
1595 թ․

Համաձայն 1595 թ. օսմանյան կառավարության կազմած հարկացուցակի՝ գյուղն ունեցել է 11 տուն բնակիչ, հարկվել է 14.000 ակչե:

“გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი”, էջ 205: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:

1718 — 1719 թթ․

1718-1719 թթ.` տանուտեր Հասան Մուստաֆայի օրոք՝ 21.000 ակչե:

“ჩილდირის ეიალეთის ჯაბა დავთარი 1694-1732 წწ.”, էջ 153-154: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:

Բնակչություն
1830 թ․

Ներկայիս գյուղի բնակիչների նախնիները 1830 թ. փոխադրվել են Կարնո գավառի Օրթիզ գյուղից:

Օրթիզը (այժմ՝ Uzunyayla) հայաբնակ գյուղ էր` Կարին (Էրզրում) քաղաքից 20 կմ հյուսիս-արևմուտք: Ծագումով օրթիզցի են նաև Բուռնաշենից ոչ հեռու գտնվող Ղադո գյուղի բնակիչները: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:

1844 թ․

Արդեն 1844 թ. Բուռնաշենում հաստատված հայերից 15 ընտանիք, հավանաբար տնտեսական ծանր պայմանների հետևանքով, լքում է գյուղը և փոխադրվում Ծաղկայի շրջան՝ հիմնադրելով Նոր-Բուռնաշեն գյուղը. «...լուեալ զյայտարարութիւն քահանային ուխտատեղւոյն Պուռնաշէթ գեղջ ի 12-ն փետրվարի հմր. 1, յորում գրէ թէ՝ ի բնակչաց գեղջ յիւրեանց գերդաստանք տասնհինգ գաղթեալ գոլով յանցեալ 1844 ամի յամսեանն նոյեմբերի ի նահանգն Ծալկայու հանդերձ տամբ...»:

Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 56, ց. 1, գ. 1761, թ. 1: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:

1850 — 1870 թթ․

Առկա նյութերի ուսումնասիրությունը ցույց է տալիս, որ Բուռնաշենից բնակչության մասնակի արտագաղթեր տեղի են ունեցել նաև հետագա տարիներին, ինչպես, օրինակ, 1850-ական թվականների կեսերին և 1868-1870 թթ.:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:

Երկրորդ աշխարհամարտին մասնակից 105 բուռնաշեթցիներից 35-ը զոհվել է:

Դավթյան Ա., Ջավախք, Երևան, 1994, էջ 101: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ընդհանուր
Ուղղությունը ⇓ Հարավից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1989 թթ․

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Բուռնաշեն

ԺԹ դարի կեսերից մինչև Ի դարի սկիզբը Բուռնաշենի բնակչության աճը ներկայացրել է հետևյալ պատկերը.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1840		159	171	330		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3800, թ. 4: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:
1841		171	168	339		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3802, թ. 65-66: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:
1842		180	170	350		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3805, թ. 77-78: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:
1844		193	185	378		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3809, թ. 16-17: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:
1845		200	193	393		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3811, թ. 70-71: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:
1847		170	180	350		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3814, թ. 32-33: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 127:
1849		175	185	360		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3818, թ. 38-39: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1853		253	235	488		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2743, թ. 37-38: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1854		258	238	496		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3825, թ. 48-49: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1857		200	150	350		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3830, թ. 53-54: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1860	39	212	205	417		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3833, թ. 65-66: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1861	42	215	190	405		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3839, թ. 24-25: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1862	42	224	190	414		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3836, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1863		229	295	524		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3843, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1864	49	239	299	538		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3846, թ. 8-9: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1866	45	238	299	537		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3848, թ. 74: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1867		255	313	568		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3851, թ. 20-21: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1868		257	318	575		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3853, թ. 28: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1869		139	151	290		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3856, թ. 10: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1870		105	84	189		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3857, թ. 24: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1871		144	155	299		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3858, թ. 10-11: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1872		142	155	297		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3859, թ. 57-58: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1873		150	159	309		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3862, թ. 71-72: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1874				314		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3864, թ. 28-29: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1875	30			312		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3866, թ. 21-22: Տե՛ս նաև՝ «Մեղու Հայաստանի», 1875, N 44, էջ 2: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1876		148	161	302		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3868, թ. 30-31: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1877		161	172	333		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3869, թ. 29-30: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1878		171	174	345		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3850, թ. 218-219: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1880		175	174	349		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3872, թ. 88-89: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1881		177	174	351		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3873, թ. 98-99: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1882		178	170	348		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3874, թ. 44-45: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1883		177	171	348		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3875, թ. 49-50: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1884	25					«Արձագանք», 1885, N 3, էջ 43: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1885		179	174	353		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3877, թ. 14-15: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1887		182	184	366		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3880, թ. 41-42: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1889		193	188	381		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3884, թ. 65-66: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1890		201	193	394		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3887, թ. 148: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1891		207	196	403		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3889, թ. 147: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1892		207	198	405		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3891, թ. 119: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1893	35	216	202	418		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3895, թ. 43-44: Տե՛ս նաև՝ «Մուրճ», 1894, N 5, էջ 794: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1894		211	204	415		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3896, թ. 172-173: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1897		228	216	444		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3899, թ. 145-146: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1898		232	226	458		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3897, թ. 167: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1899		228	216	444		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3903, թ. 101-102: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1900		238	223	461		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3905, թ. 52: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1901		251	226	477		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3906, թ. 69: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1902		252	226	478		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3907, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1905		264	253	517		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3912, թ. 264-265: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1908	32	290	266	556		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 43: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1910		315	280	595		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 35, ց. 1, գ. 3917, թ. 136-137: Սամվել Կարապետյան, Երևան, Ջավախք, 2006, էջ 128:
1912		323	312	635		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 35, ց. 1, գ. 3920, թ. 18-19: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1914		225	312	537	Ի դեպ, նույն թվականի համար մեկ այլ աղբյուրում նշված է 501 շունչ (“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, էջ 102):	Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 56, ց. 6, գ. 1020, թ. 175-176: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1916		230	317	547		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 196, ց. 1, գ. 43, թ. 22-23: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1921		125	115	240		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 355, ց. 1, գ. 895, թ. 1: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128:
1987	169			797		Ըստ գյուղխորհրդի տվյալների: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 128: