ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Չունչխա 7 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Ջավախք (Գավառ) / Ախալքալաք (Շրջան) / Չունչխա (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է Ախալքալաքից ուղիղ գծով 10 կմ հարավ-արևմուտք, Խանդո գյուղին դեմ հանդիման, Փարվանա գետի ձախափնյա ձորապռնկին, ծ. մ. 1660 մ բարձրությամբ հարթության վրա:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 422:

Պատմություն
1595 թ․

Համաձայն 1595 թ. կազմված հարկացուցակի՝ Չունչխել անվամբ վկայված գյուղն ունեցել է 52 տուն բնակիչ, հարկվել է 9.000 ակչե: Ուշագրավ է, որ հիշյալ թվականին Չունչխայի բնակիչների մի մասը հայեր էին, քանի որ տնատեր համագյուղացիների թվում հիշատակված են հայոց կամ հայկական միջավայրում տարածում գտած անուններ (Վարդան, Բայդար, Օրդան, Ռոսթևան և այլն):

”გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი”, էջ 176-177: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 422:

1899 — 1900 թթ․

1899-1900 թթ. հացի բզեզի և հոտենտոտյան մլուկի հասցրած վնասների հետևանքով Չունչխայի գյուղատնտեսությունը հայտնվել է դժվարին կացության մեջ՝ կառավարական հատուկ կոմիտեի կողմից դասվելով աղետից տուժած երկրորդ կարգի բնակավայրերի շարքում:

Սալլիւմեան, Անբերրիութիւնը Ախալքալաքի գաւառում եւ նրա հետեւանքները, «Մուրճ», 1901, N 6, էջ 248: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 422.

Բնակչություն

Ջավախքի սակավաթիվ վրացաբնակ գյուղերից է: Հայտնի է, որ 1914 թ. գյուղն ունեցել է 669, իսկ 1987-ին՝ 54 տուն, 183 շունչ (վրացիներ):

“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, էջ 208: Ըստ գյուղխորհրդի տվյալների: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 422:

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Չունչխել