ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Տաբածղուր Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Ջավախք (Գավառ) / Բորժոմ (Շրջան) / Տաբածղուր (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է Ախալքալաքից ուղիղ գծով 30 կմ հյուսիս-արևելք, համանուն լճի հյուսիսային ափին (այժմ՝ Բորժոմի շրջանի մեջ), ծ. մ. 1990-2040 մ բարձրության վրա (լճի մակարդակն է 1989,7 մ)։

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:

Պատմություն
1595 թ․

Համաձայն 1595 թ. թուրքական կառավարության կազմած հարկացուցակի, որտեղ հիշվում է Տաբիսղուր անվանաձևով, գյուղն ազատված էր ռայաներից, և հարկվում էր 3.000 ակչե:

”გურჯისტანის ვილაიეთის დიდი დავთარი”, էջ 206: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:

1880 թ․

1880-ական թվականներին Տաբածղուրը կալվածապատկան էր. «Գիւղս կալուած է Մեծ իշխ. Միքայէլ Նիկօլայեվիչի...»:

«Արձագանք», 1885, N 3, էջ 43: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:

1860 թ․

Ներկայիս բնակիչների նախնիներն այդտեղ են փոխադրվել 1860-ականին Ախալքալաքի գավառի 3 գյուղերից. «...Ղզըլ-Քիլիսայի մօտ 60 տունը մօտ 30 տարի սրանից առաջ գաղթած են մեր գաւառի Կորխ գիւղից - 33 տուն, Բարալէթից - 19 տուն եւ Տրկնայից - 5 տուն...»։

«Մշակ», 1903, N 54, էջ 3: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:

Բնակչություն

Երկրորդ աշխարհամարտին մասնակցած 120 տաբածղուրցիներից 75-ը զոհվել է:

Դավթյան Ա., Ջավախք, Երևան, 1994, էջ 102: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:

Զբաղմունք

Տաբածղուրը հայտնի է իր բնակլիմայական խիստ պայմաններով, որին բնակիչները, այնուամենայնիվ, կարողացել են հարմարվել. «Գիւղի մեծ մասը պարապում է գլխաւորապէս երկրագործութեամբ և խաշնարածութեամբ. կլիման սառն է. միմիայն գարի է բուսնում, այն էլ երբեմն ձիւնի և երբեմն էլ սառցի վրայ կալսում...»:

«Հորիզոն», 1912, N 190, էջ 3: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ընդհանուր
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1998 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1989 թթ․

Տաբածղուր գյուղը` համանուն լճում գտնվող կղզուց

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Տաբիսղուր	1595 թ․
Ղզլքիլիսա

ԺԹ-Ի դարերի ընթացքում Տաբածղուրին վերաբերող վիճակագրական տվյալների համադրումը ներկայացնում է հետևյալ պատկերը.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1867		41	26	67		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3851, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:
1868		41	26	67		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3853, թ. 28: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:
1880		94	104	198		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3872, թ. 88-89: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:
1881		94	104	198		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3873, թ. 97-98: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:
1882		103	105	208		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3874, թ. 43-44: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:
1883		116	116	232		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3875, թ. 49-50: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:
1884	30					«Արձագանք», 1885, N 3, էջ 43: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:
1885		122	117	239		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3877, թ. 11: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:
1887		148	136	284		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3880, թ. 40-41: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:
1889		159	145	304		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3884, թ. 65-66: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 489:
1890		159	146	305		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3887, թ. 148: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1891		164	146	310		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3889, թ. 147: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1892		163	146	309		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3891, թ. 119: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1893		171	153	324		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3895, թ. 42-43: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1894		179	159	334		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3896, թ. 172-173: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1897		274	239	513		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3899, թ. 145-146: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1898		285	265	550		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3897, թ. 167: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1899		275	244	519		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3903, թ. 101-102: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1900		290	153	443		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3905, թ. 52: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1901		292	164	456		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3906, թ. 69: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1902		294	169	463		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3907, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1905		223	229	452		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3912, թ. 264-265: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1908	68	238	252	489		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 43: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1910		256	261	517		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3917, թ. 136-137: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1912		284	280	564		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3920, թ. 18-19: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1914		301	285	586		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 56, ց. 6, գ. 1020, թ. 175-176: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1916		293	289	582		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 196, ց. 1, գ. 43, թ. 22-23: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490:
1921		190	170	360		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 355, ց. 1, գ. 895, թ. 1: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 490: