ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Փոքր Խանչալի 9 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Ջավախք (Գավառ) / Ախալքալաք (Շրջան) / Փոքր Խանչալի (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է համանուն մեծ գյուղից 4 կմ արևմուտք, Ախալքալաքից ուղիղ գծով 17 կմ հարավ-արևելք, շրջկենտրոն Նինոծմինդայից 5,5 կմ հարավ-արևմուտք, Խանչալի լճի հարավային ափից մոտ 200 մ հեռավորությամբ և ծ. մ. 1930-1980 մ բարձրությամբ լեռնալանջի արևելահայաց թեքության վրա։

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:

Բնակչություն
1829 — 1830 թթ․

Ներկայիս բնակիչների նախնիները փոխադրվել են 1829-30 թթ. Կարնո գավառի Դինարիգոմ գյուղից:

Դինարիգոմը (այժմ՝ Myratgeldi) հայաբնակ գյուղ էր` Կարին (Էրզրում) քաղաքից 15 կմ հյուսիս, Եփրատ գետի աջ ափին: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:

1870 — 1918 թթ․

Ի դեպ, Փոքր Խանչալին ունեցել է նաև թարաքյամա թուրք բնակիչներ, որոնց թիվը, 1870 թ. մի տեղեկագրի համաձայն, կազմել է 8 տուն (43 ար., 53 իգ.), իսկ 1884 թ. վերջիններս միայն 6 տուն էին:

Сборник материалов для описания Тифлисской губернии, т. 1, вып. 1, Тифлис, 1870, էջ 32: «Արձագանք», 1885, N 3, էջ 41: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:

1918 թ․

1918 թ. թուրքերը փոխադրվել են Թուրքիա:

ბერძენიშვილი ნ., նշվ. աշխ., էջ 64: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:

Երկրորդ աշխարհամարտին Փոքր Խանչալիից մասնակցած 113 հոգուց 58-ը զոհվել է:

Դավթյան Ա., Ջավախք, Երևան, 1994, էջ 101: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:

Ստորև ներկայացնում ենք գյուղի բնակչության թվաքանակի փոփոխություններն ըստ հետևյալ տարիների.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1853		42	36	78		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2743 թ. 38-39: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1854		44	38	82		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3825, թ. 48-49: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1857		45	36	81		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3830, թ. 52-53: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1860		47	57	104		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3833, թ. 66-67: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1861		62	66	122		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3839, թ. 23-24: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1862		67	67	134		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3836, թ. 20-21: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1863		71	69	140		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3843, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1864		70	74	144		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3846, թ. 9-10: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1866	13	71	76	147		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3848, թ. 74: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1867		76	79	155		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3851, թ. 21-22: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1868		81	84	165		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3853, թ. 27: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1869		81	82	163		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3856, թ. 9: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1870		87	87	174		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3857, թ. 23: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1871		89	90	179		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3858, թ. 9-10: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1872		88	95	183		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3859, թ. 56-57: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1873		91	95	186		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3862, թ. 70-71: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1874				200		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3864, թ. 26-27: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1875	18			207		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3866, թ. 19-20: Նաև՝ «Մեղու Հայաստանի», 1875, N 44, էջ 2: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1876		109	112	221		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3868, թ. 29-30: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1877		135	125	260		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3869, թ. 28-29: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1878		144	123	267		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3850, թ. 217-218: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1880		158	136	294		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3872, թ. 86-87: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1881		167	142	309		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3873, թ. 96-97: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1882		174	152	326		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3874, թ. 42-43: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1883		169	152	321		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3875, թ. 47-48: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1884	18					«Արձագանք», 1885, N 3, էջ 41: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1885		181	158	339		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3877, թ. 10: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1887		188	180	368		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3880, թ. 39-40: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1889		204	188	392		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3884, թ. 64-65: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1890		212	194	406		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3887, թ. 144: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1891		216	206	422		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3889, թ. 143: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1892		216	214	430		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3891, թ. 116: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1893	28	218	210	428		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3895, թ. 41-42: Տե՛ս նաև՝ «Մուրճ», 1894, N 5, էջ 794: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1894		220	215	435		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3896, թ. 168-169: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1897		235	228	463		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3899, թ. 141-142: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 530:
1898		236	234	470		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3897, թ. 164: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1899		237	239	476		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3903, թ. 93-94: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1900		242	243	485		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3905, թ. 55: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1901		258	250	508		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3906, թ. 67: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1902		267	256	523		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3907, թ. 18-19: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1905		292	273	565		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3912, թ. 261-262: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1908	51	305	284	589		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 42: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1910		214	287	501		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3917, թ. 134-135: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1912		240	317	557		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3920, թ. 17-18: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1914		349	342	691	Ի դեպ, նույն թվականի համար մեկ այլ աղբյուրում նշված է 608 շունչ (“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, էջ 195).	Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 56, ց. 6, գ. 1020, թ. 172-173: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1916		316	353	669		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 196, ց. 1, գ. 43, թ. 19-20: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1918	58	245	260	505		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 469, ց. 3, գ. 2, թ. 1-4: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1921		128	125	353		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 355, ց. 1, գ. 895, թ. 1: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1926	86			593		Արոյան Ս., Բեկորներ Մշո ջոջ քարի, Երևան, 1997, էջ 125: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531:
1987	215			801		Ըստ գյուղխորհրդի տվյալների: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 531: