ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Նաոխրեբ 22 Հուշարձան

Վրաստան (Երկիր) / Ախալցխա (Շրջան) / Նաոխրեբ (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է Ախալցխայից ուղիղ գծով 11 կմ հարավ-արևմուտք` մեղմ թեքությամբ արևմտահայաց սարահարթին, ծովի մակերևույթից 1130-1240 մ բարձրության վրա:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:

Պատմություն

Երկրորդ աշխարհամարտին գյուղաբնակներից զոհվել է 54 հոգի:

Ըստ տեղացիների վկայության: Մեկ այլ աղբյուրի համաձայն` զոհվել է 41 նաոխրեբցի (Հակոբյան Հ., Ախալցխա. Էրզրումյան գաղթից մինչև մեր օրերը, Երևան, 2002, էջ 154-155): Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 244:

Բնակչություն

«Մօխրէպի բնակիչք Կամպերցի եւ Ղարագիւղցի են, եւ ամբողջը Կթղ. Հայ...»:

Քօսեան Յ., Ախալցխա, «Հանդէս Ամսօրեայ», 1902, մարտ, էջ 83: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:

Ավանդաբար վկայվել է, որ գյուղի ներկայիս բնակիչների նախնիները փոխադրվել են Կարինի Արծաթի, Կամպիր, Ղարակեպակ և Հինձք գյուղերից:

Տե՛ս Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 201, N 4 ծանոթագրությունը, էջ 201, N 5 ծանոթագրությունը, էջ 202, N 7 ծանոթագրությունը, էջ 212, N 9 ծանոթագրությունը: Քօսեան Յ., Բարձր Հայք, հ. Բ, Վիեննա, 1926, էջ 100: Տե՛ս նաև Յակոբեան Պ., Հրաւէր ողջմտութեան, Ս. Էջմիածին, 1993, էջ 131 Հակոբյան Հ., Ախալցխա. Էրզրումյան գաղթից մինչև մեր օրերը, Երևան, 2002, էջ 150: Հրատարակչի մոտ` Կամպիրը` Կամպոտա, Հինձքը` Հնձուկ: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:

Հայտնի է, որ Պապոյենք կամպիրցիներ են, Փիլոսենք, Ղազարենք և Մելքոնենք` արծաթցիներ, Ղևենենք` ղարակեպակցիներ, իսկ Նազարեթենք և Փաշենք` հինձքցիներ:

Ըստ Խորեն Ղազարյանի և մեծահասակների վկայության: Տե՛ս նաև Հակոբյան Հ., Ախալցխա. Էրզրումյան գաղթից մինչև մեր օրերը, Երևան, 2002, էջ 150: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:

Քահանա

Գյուղի առաջին քահանան տեր Սահակ Ղազարյանն էր: Շիրմաքարը գտնվում է եկեղեցու արևելյան կողմում:

Հակոբյան Հ., Ախալցխա. Էրզրումյան գաղթից մինչև մեր օրերը, Երևան, 2002, էջ 152: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 247:

1901 թ. քահանայագործել է Սարգիս Մելքոնյանը: Շիրմաքարը գտնվում է եկեղեցու արևելյան կողմում:

Քօսեան Յ., Ախալցխա, «Հանդէս Ամսօրեայ», 1902, մարտ, էջ 83: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 247:

1915 — 1916 թթ․

1915 թ. եկեղեցու քահանա է նշանակվում Բագրատ Տեր-Սիմոնյանցը, որն այդ պաշտոնում հիշվում է նաև 1916 թ.:

Դավթյան Ա., Հայկական և հայախառը բնակավայրերը Վրաստանում, Երևան, 1997, էջ 180: Օրացոյց եւ պատկեր տօնից, Թիֆլիս, 1916, էջ 79: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 247:

1936 թ․

1936 թ. հիշվում է Սարգիս քահանան: Շիրմաքարը գտնվում է եկեղեցու արևելյան կողմում:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 247:

1965 թ․

1965 թ. հիշվում է տիրացու Պետրոս Մուրադյանը:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 247:

1994 թ․

1994 թ. մարտ ամսից մինչև 2003 թ. գյուղին հովվում էր Էմմանուել վարդապետ Տապպաղյանը, որը պատարագ էր մատուցում նաև Աբաթխև, Ղուլալիս, Ծինուբան և Սուխլիս գյուղերում:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 247:

Ներկայումս Նաոխրեբի ժողովրդապետն է տեր Պողոս Գրիգորյանը, որը հովվում է նաև Աբաթխև, Ծինուբան և Ղուլալիս գյուղերին:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 248:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇓ Հարավից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Տեսակը Տոհմածառ
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Հմայակ և Սոֆյա Հովսեփյաններ
Աղբյուրը Գծանկար

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Մոխրեբ

Գյուղի բնակչության թվաքանակն արտացոլող սուղ տվյալների համադրումն ըստ ժամանակագրության ներկայացնում է հետևյալ պատկերը.

Թվական	Հայ տուն	Հայ արական	Հայ իգական	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1884				251		«Արձագանք», 1885, N 26, էջ 368: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
1901	53					Քօսեան Յ., Ախալցխա, «Հանդէս Ամսօրեայ», 1902, մարտ, էջ 83: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
1908				409		“Кавказский календарь на 1910 г.”, Тифлис, 1909, с. 333. Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
1913	65	242	228	470		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 316, ց. 1, գ. 26, թ. 9: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
1914				445		“Кавказский календарь на 1915 г.”, Тифлис, 1914, с. 165. Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
1915				485		Օրացոյց եւ պատկեր տօնից, Թիֆլիզ, 1915, էջ 79: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
1916	70	279	246	525		Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 316, ց. 1, գ. 65, թ. 30-31: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
1983	292			1030		Դավթյան Ա., Հայկական և հայախառը բնակավայրերը Վրաստանում, Երևան, 1997, էջ 181: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
1989	299			982	Գյուղխորհրդից առնված տվյալները մեզ է փոխանցել ծղալթբիլեցի Մելիք Մկրտչի Մոսիկյանը:	Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
1991				967	Ըստ գյուղապետարանի տվյալների:	Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
1994	296			961	Ըստ գյուղապետարանի տվյալների:	Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
2006	300			900	Ըստ գյուղապետարանի տվյալների:	Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243:
2007	270	361	282	643	Ըստ գյուղապետարանի լիազորված անձ Պետրոս Միսակի Վարդանյանի:	Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 243: