ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Սև Աղբյուր 1 Հուշարձան

Սիրիա (Երկիր) / Լաթաքիա (Նահանգ) / Քեսաբ (Շրջան) / Սև Աղբյուր (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է Քեսաբ ավանից մոտ 1.5 կմ արևելք: Ի դարի սկզբին ուներ երեք գլխավոր թաղ՝ հարավային, հյուսիսային և կենտրոնական:

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 19:

Պատմություն

Բնակավայրն աչքի չի ընկնում պատմական հուշարձաններով: Թերևս կարելի է հիշատակել հազիվ նշմարվող մի հնավայր, որը գտնվում է Սանտիկ լեռան վրա:

Չոլաքեան Յ., Քեսապ, հ. Ա, Հալէպ, 1995, էջ 321-322: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 19:

Բնակչություն
1906 թ․

Ըստ 1906 թ. մարդահամարի` զուտ հայաբնակ Սև Աղբյուր գյուղն ուներ 25 առաքելադավան, 21 ավետարանական և 4 տուն կաթողիկե բնակչություն: Գործում էր ավետարականներին պատկանող 1 դպրոց:

«Արևելեան մամուլ», 1906, N 50, էջ 1228-1231: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի բնակչությունը 1906-2006 թթ., «Վարձք», 2011, N 4, էջ 59:

1911 թ. Մովսես վարդապետ Ոսկերիչյանի կատարած մարդահամարի համաձայն` զուտ հայաբնակ Սև Աղբյուր գյուղն ուներ 71 տուն բնակիչ:

Չոլաքեան Յ., Քեսաբ, հ. Ա, Հալէպ, 1995, էջ 351, 422, 436, 440, 442, 444-445, 449, 454-455: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի բնակչությունը 1906-2006 թթ., «Վարձք», 2011, N 4, էջ 59:

1915 թ․

1915 թ. Քեսաբի բնակչությունը տեղահանվում է և ենթարկվում ցեղասպանության: 1918 թ. հետո հրաշքով փրկվածները սկսում են վերադառնալ հայրենի գյուղ: 1920 թ. Սիմոն Այանյանի կողմից կատարված մարդահամարից բացահայտ երևում է, որ բնակչության թիվը 1911 թ. համեմատ նվազել է:

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի բնակչությունը 1906-2006 թթ., «Վարձք», 2011, N 4, էջ 62:

1920 թ․

Ըստ 1920 թ. Սիմոն Այանյանի կողմից կատարված մարդահամարի` Սև Աղբյուրն ուներ 31 տուն բնակիչ:

Չոլաքեան Յ., Քեսաբ, հ. Գ, Հալէպ, 2004, էջ 237-291: Սիմոն Այանյանը ներկայացրել է 1920 թ. Քեսաբում և Քեսաբից դուրս գտնվող բոլոր քեսաբցիների թվաքանակը, որտեղից մենք առանձնացրել ենք 1920 թ. Քեսաբում գտնվող բնակչության թիվը: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի բնակչությունը 1906-2006 թթ., «Վարձք», 2011, N 4, էջ 62:

1955 թ․

1955 թ. կատարված մարդահամարից բացահայտ երևում է, որ բնակչության թիվը 1920 թ. համեմատ նվազել է: Ըստ նույն թվականի մարդահամարի` Սև Աղբյուր գյուղն ուներ 8 տուն բնակիչ:

1955 թ. մարդահամարի տվյալները կազմվել են ըստ շնչագրության: Քանի որ նախկին տվյալները հրատարակվել են ըստ ծխաթվերի (տների), ուստի 1955 թ. արձանագրված անձերի թիվը բաժանելով 6-ի` ստացել ենք գյուղերի ծխաթվերը: Չոլաքեան Յ., Քեսաբ, հ. Ա, Հալէպ, 1995, էջ 281, 334, 340, 347, 351, 358, 366, 377, 381, 390: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի բնակչությունը 1906-2006 թթ., «Վարձք», 2011, N 4, էջ 63:

Անվան ծագում

Գյուղն իր անունը ստացել է Սանտիկ լեռան արևմտյան ստորոտին տարածվող հարավային թաղամասի միակ և սակավաջուր աղբյուրից:

Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի շրջանի պատմական հուշարձանները, Երևան, 2014, էջ 19:

Նկարագրություն
1911 թ․

1911 թ. դրությամբ Սև Աղբյուր գյուղում առաքելականները և ավետարանականներն ունեին մեկական դպրոցներ:

Չոլաքեան Յ., Քեսաբ, հ. Ա, Հալէպ, 1995, էջ 242, 249, 253, 316, 318, 320-321, 335, 343, 347-348, 351, 361, 370, 378, 382, 391: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի բնակչությունը 1906-2006 թթ., «Վարձք», 2011, N 4, էջ 59:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇙ Հարավ-արևմուտքից
Հեղինակը Րաֆֆի Քորթոշյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2010 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Րաֆֆի Քորթոշյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2006 թ․

Կենտրոնական և հարավային թաղամասերը (հետևում՝ Սանտիկ լեռը)

Բնակչություն.

Թվական	Հայ տուն	Ալևի տուն	Նշումներ	Աղբյուր
1906	50		Ըստ 1906 թ. մարդահամարի` զուտ հայաբնակ Սև Աղբյուր գյուղն ուներ 25 առաքելադավան, 21 ավետարանական և 4 տուն կաթողիկե բնակչություն:	«Արևելեան մամուլ», 1906, N 50, էջ 1228-1231: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի բնակչությունը 1906-2006 թթ., «Վարձք», 2011, N 4, էջ 59:
1911	71			Չոլաքեան Յ., Քեսաբ, հ. Ա, Հալէպ, 1995, էջ 351, 422, 436, 440, 442, 444-445, 449, 454-455: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի բնակչությունը 1906-2006 թթ., «Վարձք», 2011, N 4, էջ 59:
1920	31			Չոլաքեան Յ., Քեսաբ, հ. Գ, Հալէպ, 2004, էջ 237-291: Սիմոն Այանյանը ներկայացրել է 1920 թ. Քեսաբում և Քեսաբից դուրս գտնվող բոլոր քեսաբցիների թվաքանակը, որտեղից մենք առանձնացրել ենք 1920 թ. Քեսաբում գտնվող բնակչության թիվը: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի բնակչությունը 1906-2006 թթ., «Վարձք», 2011, N 4, էջ 62:
1955	8			1955 թ. մարդահամարի տվյալները կազմվել են ըստ շնչագրության: Քանի որ նախկին տվյալները հրատարակվել են ըստ ծխաթվերի (տների), ուստի 1955 թ. արձանագրված անձերի թիվը բաժանելով 6-ի` ստացել ենք գյուղերի ծխաթվերը: Չոլաքեան Յ., Քեսաբ, հ. Ա, Հալէպ, 1995, էջ 281, 334, 340, 347, 351, 358, 366, 377, 381, 390: Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի բնակչությունը 1906-2006 թթ., «Վարձք», 2011, N 4, էջ 63:
2006	17	15	2006 թ. տվյալները մեզ փոխանցելու համար պարտական ենք այժմ հանգուցյալ էքիզոլուքցի Աբրահամ Աշըգյանին և տիկնոջը` Խաթուն Աշըգյանին, որոնք բոլոր գյուղերի բնակիչներին հիշում էին անուն առ անուն:	Րաֆֆի Քորթոշյան, Քեսաբի բնակչությունը 1906-2006 թթ., «Վարձք», 2011, N 4, էջ 63: