ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Ղարաղշլաղ 4 Հուշարձան

ԼՂՀ (Երկիր) / Քաշաթաղ (Շրջան) / Ղարաղշլաղ (Գյուղ)

Պատմություն
1888 թ․

Ինչպես նախախորհրդային, այնպես էլ ժամանակակից քարտեզներում եւ գրականության մեջ Ղարըղշլաղ կամ Ղարաղշլաղ անվամբ հայտնի գյուղը միայն մեկ՝ եզակի անգամ 1888 թ. մի քարտեզում նշված է "Кары-гыштаг" ձեւով, որտեղ, սակայն, ակնհայտ է ընդամենը մեկ տառի տպագրական վրիպակը, «т»–ի փոխարեն՝ «л» պետք է լիներ: Սակայն, անտեսելով բազմաթիվ այլ վկայությունները եւ հենվելով սոսկ վերջին (վրիպակով) հրատարակության վրա՝ Ա. Ղարագյոզյանը պատմական գավառանիստ Քաշաթաղ գյուղը նույնացրել է վերջինիս հետ, իսկ համանուն բերդի գտնվելու վայրը տեղորոշել նույն գյուղի հյուսիսում, ուր իրականում բերդ չկա (թեկուզ մնացորդները) եւ ոչ էլ կարող էր լինել (տեղանքի այդ շրջանը չունի որեւէ բերդի գոյության հարմարությունը): Նույնկերպ Ա. Ղարագյոզյանը պատմական Վերին շեն գյուղը (հիշ. Ստ. Օրբելյան) տեղորոշել է Ղարաղշլաղից մոտ 2-3 կմ հյուսիս-արեւելք: Հարկ ենք համարում նշել, որ տեղանքի այդ շրջանով անցնում է ջրբաժան լեռնագիծը» պատված՝ մեծ թեքություն ունեցող, լերկ, ժայռոտ ու անջուր լանջերով: Տեղանքի այդպիսի մի հատվածում գոյություն չէր կարող ունենալ եւ ոչ մի գյուղ, ուստի եւ բնական է, որ տարածքում որեւէ գյուղատեղիի հետքեր չկան:

Խոսքը 1888-ին Թիֆլիսում հրատարակված Ե. Կոնդոստենկոյի կազմած քարտեզի մասին է (Елисаветопольская губерния. Свод статистических данных, извлеченных из посемейных списков населения Кавказа):
Армен Карагезян, К локализации гавара Кашатаг, «ԼՀԳ», 1987, N 1 էջ 40-41։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 140:

Ինչևէ, ձեռքի տակ ունեցած տվյալները դեռեւս հնարավորություն չեն տալիս պարզել Ղարաղշլաղի պատմական անվանումը:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 140-141:

Բնակչություն
1914 թ․

1914 թ. Ղարաղշլաղն ուներ 949 թրքացող քուրդ բնակիչ:

Кавказский Календарь на 1915 г.", Тифлис, 1914, էջ 135։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 141:

Տեղադրություն

Վարչական առումով այն գտնվում էր Ելիսավետոպոլի նահանգի, Զանգեզուրի ուեզդի (գավառ), Մինքյանդի գյուղախմբի մեջ:

"Кавказский Календарь на 1917 г.", Тифлис, 1916, էջ 54։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 136:

Բնակչություն
1977 թ․

1977 թ. գյուղի բնակչությունն (1152 շունչ) արդեն իսպառ թրքացել (ադրբեջանականացել) էր:

«Ադրբեջանական խորհրդային հանրագիտարան» (ադրբեջաներեն), հատոր III, Բաքու, 1979, էջ 73։
Առհասարակ տարածաշրջանի քրդերի բռնի թրքացման երեւույթի մասին տե՛ս Вардан Григорян, Насильственная ассимиляция в Азербайджане (Азербайджанский вариант решения Курдского вопроса), Ереван, 1992б էջ 25-31։
Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 141:

Տեղադրություն

Գյուղը գտնվում է Աղավնագետի ձախ ափին, ծովի մակերեւույթից 1220-1290 մ բարձրության վրա: Գյուղի թաղամասերը գլխավորապես տարածված են լեռան հարավահայաց ստորոտին, բարձր ու լերկ շուրջպար լեռների արանքում գոյացած գեղեցիկ հովտի մեջ:

Սամվել Կարապետյան, Հայ մշակույթի հուշարձանները Խորհրդային Ադրբեջանին բռնակցված շրջաններում, Երևան, 1999, էջ 141:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը տեսարան
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Ղարըղշլաղ