ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Խոշկաշեն 11 Հուշարձան

Ադրբեջան (ոչ Արցախ) (Երկիր) / Վարդաշեն (Շրջան) / Խոշկաշեն (Գյուղ)

Տեղադրություն

Խոշկաշեն (այժմ՝ Ղարաբուլաղ) գյուղը գտնվում է շրջկենտրոնից 34 կմ հարավ, Դուրկան գետի աջափնյա բարձրադիր սարահարթում։

Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջ 86:

Պատմություն
1434 թ․

Գյուղը հայ մատենագրության մեջ առաջին անգամ հիշատակվում է 1434 թ. Խուշփայշեն ձեւով։

«ԺԵ դարի հայերեն ձեռագրերի հիշատակարաններ» մասն Ա, կազմեց Լ. Խաչիկյան, Երեւան, 1955, էջ 439։

Բնակչություն
1918 թ․

Գյուղի ողջ բնակչությունը ոչնչացվել է 1918 թ. ամռանը օսմանյան թուրքերի եւ մուսավաթականների համատեղ կազմակերպած կոտորածների ժամանակ։ Հայաթափ Խոշկաշենը վերստին բնակեցվել է միայն 1950-ական թթ.–ին լեզգիներով։

Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջ 86:

Նկարագրություն

Գյուղի տարածքը չափազանց հարուստ է պատմական հուշարձաններով։

Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջ 86:

Բուն գյուղամիջում պահանվում է արեւելյան թաղի Սբ. Աստվածածին եկեղեցին (արևմտյան թաղի Սբ. Եղիշե եկեղեցին քանդված է)՝ կառուցված 1887 թ.։ Պահպանվում են նաեւ երկու ընդարձակ գերեզմանոցները, ուր գտանք 21 արձանագիր տապանաքար (բոլորն էլ թվագրված XIX–XX դդ.)։

Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջ 87:

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Ղարաբուլաղ
Խուշփայշեն	1434 թ․

Բնակչություն.

Թվական	Հայ տուն	Հայ ընդամենը	Նշումներ	Աղբյուր
1888	77	490		Բարխուտարեանց Մ., Աղուանից երկիր և դրացիք, Թիֆլիս, 1863, էջ 218։
1908		612		“Кавказский Календарь на 1910 г.”, Тифлис, 1909, с. 400.
1914		1028		“Кавказский Календарь на 1914 г.”, Тифлис, 1913, с. 199.