ՀԱՅԿԱԿԱՆ ԲԱՐՁՐԱՎԱՆԴԱԿԻ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐԻ ՈՐՈՆՄԱՆ ՀԱՄԱԿԱՐԳ

Ղոշաբուլաղ 12 Հուշարձան

Ադրբեջան (Երկիր) / Հյուսիսային Արցախ (Տարածք) / Գետաբեկ (Շրջան) / Ղոշաբուլաղ (Գյուղ)

Տեղադրություն

Գտնվում է շրջկենտրոնից 22 կմ հյուսիս՝ Լղարակ (Բադա) գետի ձախ ափին, ծովի մակերևույթից 1220-1350 մ բարձրության վրա:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 86:

Պատմություն
1770 թ․

Հայաթափ է եղել 1770-ական թվականներին: Բնակիչները փոխադրվել ու հաստատվել են Շուլավերում: Բանահավաք Ս. Քամալյանից բացի, տեղագիր հեղինակներից և ոչ մեկը երբևէ չի այցելել հինավուրց գյուղատեղին: Ուստի Կորխին վերաբերող և առանձնակի արժեք ունեցող նրա գրառումները ներկայացնում ենք ամբողջությամբ. «Ազիզանց բակերի, քանդ ու քար տների գլխով դեպ հարավ արևելք բարձրացանք սարալանջերով, արոտների միջով ու ձորի ափն ի վեր գնալով հասանք Կորխ շէնատեղը, որի ժողովրդի մնացորդները Շուլավեր են: Շենատեղում 8-10 թուրք ընտանիք են իրանց տավարներով: Կորխը Օքուզ դարաի կամ Ըյոքիզլուի (լեռան) դեմուդեմի, շենատեղը զառիվայր է և նայում է արևելահարավ...»:

Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարան, Ս. Քամալյանի ֆ., տետր N 1, VI-11, թ. 13-14:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 86:

Հենվելով տապանագրերի և տեղացիների շրջանում սերնդեսերունդ փոխանցված ավանդազրույցի վրա՝ Քամալյանը նշել է. «Այսչափ հանգստարանի մասին: Ուրեմն Կորխի նշանավոր մելիքը և իշխանը Ճալալն է եղել, որին ժողովուրդը կոչելիս է եղել Աղ մելիք, երևի սիպտակ դեմք ունենալու հետի: Ըստ ավանդութեան այս Ճալալը շատ հարուստ ու հռչակավոր մարդ է եղել: Լղարակեցիք պատմում էին. դա այնպիսի վարնորդ է եղել, որ դրա տանից 7 գութան է լծվել, լծկանները 7 առանձին գույների: Այս հանգամանքը գեղացիք վերագրում են Հորմաթ օղլունց օջաղին: Երևի մելիք Ճալալի օջաղի անունը Հորմաթ օղլունց էր: Նրա տավարի արօտատեղը Փալտտու (Կաղնուտ) սարն է եղել իրա փռված փեշերով: Ասում են՝ նրա տավարն այնքան շատ է եղել, որ ավելորդ համարելով շենամեջ բերելը, մելիքը գունգերք է շինել տվել, որոնց միջով սարի գլխին կթված կաթը եկել է մինչև իրա տան դուռը: Այստեղ են սկսել հարոցը և մերոցը: Ցույց էին տալիս գետնի տակ թաղված գունգերը: Աղ մելիքի մասին փորձ արի, բայց բացի նրա աղետալի վախճանը, ավանդութիւնը ավելի չասեց: Մի անգամ Աղ-մելիքը նստած է լինում Մմրթլուի սարի մոտ Քեոհնա Ղալաում սուլթանի թե խանի հետ, պարզ չեն հիշում ինձ ավանդութիւն հաղորդողները: Այդ միջոցին Պարսկաստանից նշանավոր անձ է ներկայանում ու իրանց հավատակիցը, թողած, սխալմունքով առաջ գլուխ է խոնարհեցնում Աղ-մելիքին: Երբ այն առիթով սուլթանը թե խանը նկատողութիւնն է անում դեսպանին, թե ընչի՞ ինձ թողած նրան առաջ ողջույն տվիր, իբրև դեսպանը ներողութիւն է խնդրում իրա սխալմունքի համար, հետո ավելացնում. -իմ տեղ ով էլ լիներ անծանոթ, մելիքի փառավոր պատկերը թողած ամենևին ձեզ նախամեծար չէր համարել, լավ կանեք մի անգամ նրա մոտ չնստեք դեսպան ընդունելեն: Այս դեպքից հետ երկար չի քաշում, Մելիք Ճալալը թունավորվել է խարդախ, նախանձոտ սուլթանից ու մահացել: Նրա շիրմի տեղը ոչ ոք չէր իմանում: Ժողովրդի կարծիքով Աղ-մելիքի հետ նստած մարդը եղել է Ալլահյար սուլթանը, այսինքն Մամարզաբեկի հայրը Զուլղադարովների մեծը: Մամարզաբեկը Մամադի հայրն էր եղել, իսկ Մամադ բեկը այժմեան Ալլահյար բեկի հայրն էր»:

Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարան, Ս. Քամալյանի ֆ., տետր N 1, VI-11, թ. 14-15:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 87:

19 դ․

Ամառանոցի վերածված Կորխ գյուղատեղիի տարածքում խաշնարած թուրք ցեղերը, նստակեցության անցնելով, ԺԹ դարավերջին հիմնում են ներկայիս գյուղը:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 87:

Բնակչություն
1977 թ․

1977 թ. ունեցել է 1636 բնակիչ:

«Ադրբեջանական սովետական հանրագիտարան», հ. 3, Բաքու, 1979, էջ 221:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 87:

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Կորխ