«Շամիրամի» ջրաղացներ Ջրաղաց :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

«Շամիրամի» ջրաղացներ Ջրաղաց

Թուրքիա / Վան / Հայոց Ձոր / Մժնկերտ Վերին

Պատմություն

«Լճակից մինչև Վերին Մժնկերտ գյուղը մոտ կես կիլոմետր է: Այստեղ ջուրն այնքան է մեծանում, որ բանեցնում է գյուղից մի փոքր հեռավորության վրա եղած Չըլ-աշ (քրդերեն նշանակում է «քառասուն ջրաղաց») կոչվող ջրաղացները: Այդ ջրաղացները գտնվում են Վերին Մժնկերտի հյուսիսային կողմը: Լճից սկիզբ առնող ջուրը հոսում է դեպի ջրաղացները և հասնելով այդտեղ, ջուրը արհեստական առուների միջոցով բաժանվում է 40 ճյուղի, որից 20-ը աջ ափին, մյուս 20-ը` ձախ ափին: Այս քսանական ճյուղերը, համապատասխան ջրաղացները բանեցնելուց հետո, Խառնուրդ գյուղի մոտ կրկին միանալով` կազմում են ջրանցքի բուն հոսանքը...: Հայ գյուղացիներն այդ ջրաղացները անվանում են Շամիրամի ջրաղացներ»: Ի դեպ, նախքան Մեծ եղեռնը «...այդ ջրաղացներից բանում էին միայն 17-ը, իսկ մնացածները փչացել էին և նրանց ջրատար առուները լցվել»:

Տեր-Ավետիսյան Ս., Ուրարտական թագավոր Մենուաս Առաջինի կառուցած Շամիրամի ջրանցքը, «Տեղեկագիր», 1941, N 3-4, էջ 38: Ի դեպ, ցեղասպանությունը վերապրած վերինմժնկերտցի Մաքրուհի Սահակյանը ևս հիշատակել է ջրաղացների մասին. «...յոթաչքանի ջրաղաց ունեինք...» (Սվազլյան Վ., Հայոց ցեղասպանություն. ականատես վերապրողների վկայություններ, Երևան, 2011, վկ. 39, էջ 145): Սամվել Կարապետյան, Հայաստանի պատմություն, հ. Ա, Հայոց Ձոր, Երևան, 2015, էջ 173: