Բաղնիք :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Բաղնիք

Ադրբեջան / Հյուսիսային Արցախ / Գանձակ / Գանձակ / Քիլիսաքյանդ

Տեղադրություն

Հին բաղնիքը, որ եկեղեցապատկան էր, գտնվում էր Սբ. Հովհաննես եկեղեցուց ոչ հեռու, նրա հյուսիսային կողմում. «Եկեղեցու բակի հետ կպած է հիւսիսային կողմիցը նրա աւերակ այգին, որի կէսումը մէկ քանի տարի է, որ եկեղեցական փողով շինվել է բաղանիք. սա իջարայով տրվում է մասնաւոր մարդկանց...»:

«Կռունկ Հայոց աշխարհին», 1861, էջ 359:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 38:

Պատմություն
1854 թ․

Մեկ այլ վավերագրից պարզվում է, որ Սբ. Հովհաննես եկեղեցու գումարներից 1854 թ. 2472 ռուբլի էր ծախսվել «վասն շինութեան բաղանեաց...»:

Հայաստանի ազգային արխիվ, 53, ց. 1, գ. 3825, թ. 75:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 38:

Ի դեպ, բաղնիքից ստացվող եկամուտները գործադրվում էին Սբ. Հովհաննես եկեղեցու ծխական դպրոցի կարիքների համար, ուստի, երբ հիշյալ բաղնիքը հնության պատճառով 1892-ից փակվել էր, եկեղեցու հոգևոր խորհուրդը որոշել էր ձեռնարկել նոր բաղնիքի կառուցման գործը: Աշխատանքները սկսվել էին 1894 թ., և նույն թվականին պատերը բարձրացրել էին մինչև կամարները: Ըստ բաքվաբնակ ինժեներ Միքայել Հունանյանի կազմած նախահաշվի՝ շինարարական աշխատանքների համար անհրաժեշտ էր 17734 ռուբ. 50 կոպ.: Սակայն 1895 թ. այդ նպատակով արդեն ծախսվել էր նախատեսված գումարը և դեռ անհրաժեշտ էր ևս 8282 ռուբլի: Շուտով աշխատանքները բարեհաջող ավարտվել են: Համենայն դեպս, 1899 թ. մի հաղորդման մեջ նշված է. «...Գանձակն ունի երկու տաքացնովի բաղանիք. մէկը՝ Ծիրալեանի, միւսը եկեղեցական (Ս. Յովհաննէս) ...»:

Հայաստանի ազգային արխիվ, Պ 56, ց. 18, գ. 245, թ. 1-2, 6-9:
«Նոր-Դար», 1899, N 81, էջ 3:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 38-39:

1899 թ․

Հայտնի է, որ 1899-1900 թթ. նորակառույց բաղնիքը տրվել է կապալով՝ 2200 ռ., իսկ 1901-1904 թթ. եռամյա ժամկետում՝ 2765 ռ. տարեկան վարձավճարով (կապալառու՝ մահտեսի Հարություն Մարտիրոսյան): Մինչև 1911 թ. բաղնիքը գտնվել է նույն կապալառուի իրավասության ներքո: Հերթական անգամ բաղնիքն աճուրդի է հանվել 1911 թ. նոյեմբերին:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. Պ461, ց. 1, գ. 11, թ. 7-8, 20-21; գ. 26, թ. 4-5:
Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. Պ458, ց. 1, գ. 122, թ. 2:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 39: