Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի 1839 թ․

Վրաստան / Կախեթ / Գուրջաան / Վեջին

Պատմություն
1839 թ․

Եկեղեցին այս անվամբ հիշվում է 1839 թվից:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 457, թ. 26-27:

1893 թ․

1893 թ. եկեղեցին արդեն քայքայված վիճակում էր. «...եկեղեցին իւրեանց գոլով փայտաշէն և է յոյժ հնացեալ և փտեալ և կամին կառուցանել սագաձև քարաշէն ի տեղի նորա...»:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3339, թ. 1:

1894 թ․

1894 թ. նոր եկեղեցու կառուցմամբ շահագրգռված էին նաև մերձակա մի քանի գյուղերի հայ բնակիչները, որովհետև նրանք էլ էին հաճախում դրա ծխականները. «...ի Վեջին գեղջ գտանին 16 տուն, ի Բակուրցիխէ որ կից է ընդ Վեջին գեղջ 12 տուն, այլև ի Կոլակ 5 տուն, որ սա ևս կից է ընդ Վեջին գեղջ, որ և վասն հաղորդութեան երթան անդ՝ ի Վեջին, ընդ ամէնն 33 տուն և դրանք հարկաւորին վասն կառուցանելոյ զնոր քարաշէն եկեղեցի մինչ ցհազար րուբլի»:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3339, թ. 3:

Եկեղեցու շինության հոգաբարձուներ էին ընտրվել Արշակ Սարգսյան Յարյանցը, Ալեք Ստարուչյանը և Միքայել Ներսիսյանը:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3339, թ. 5:

1896 թ․

1896 թ. նոր եկեղեցու կառուցման աշխատանքները դեռևս չէին սկսվել: Պատճառը դրամի պակասն էր: Հոգաբարձուները հույս էին հայտնել, թե 1897 թ. բերքահավաքից հետո ժողովարարություն կանեն և կսկսեն կառուցումը:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3339, թ. 7:

1906 թ․

Թեև տեղեկություն չունենք եկեղեցու կառուցման ընթացքի մասին, բայց 1906 թ. մի վավերագրում Վեջին գյուղում դարձյալ Սբ. Աստվածածին անվամբ եկեղեցու հիշատակումը թույլ է տալիս ենթադրելու, որ շինարարական աշխատանքները կատարվել են: