Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի 1818 թ․

Վրաստան / Կախեթ / Թելավ / Տողնիան

Պատմություն
1818 թ․

Տողնիանում հասարակության միջոցներով կառուցված հայոց փայտաշեն եկեղեցու գոյությունն արձանագրված է 1818 թվականից:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 2569, թ. 15:

1839 թ․

Ուշագրավ է, որ 1839-1840 թթ. վավերագրերում եկեղեցին հիշատակվում է Նոր Կիրակի, իսկ 1841-ից հետո՝ Սբ. Թովմա անվամբ:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 457, թ. 64, գ. 3798, թ. 31, գ. 3802, թ. 33:

1878 թ․

1878 թ. և հետագա շատ վավերագրերում եկեղեցին հիշատակվում է Սբ. Աստվածածին անվամբ:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3870, թ. 57, գ. 3896, թ. 6:

1900 թ․

1900 թ. մի փաստաթղթում նշված է Սբ. Աստվածածին փայտաշեն եկեղեցու հնացած լինելու մասին, իսկ 1908-10 թթ. վավերագրերում ցույց է տրված, թե Տողնիանում այլևս հայոց եկեղեցի չկա:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3905, թ. 8: Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 35, ց. 1, գ. 559, թ. 21, նաև՝ ֆ. 53, ց. 1, գ. 3917, թ. 5:

1912 թ․

1912 թ. հայոց փայտաշեն եկեղեցին կրկին հիշվում է:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3919, թ. 52-53:

Նորոգություն
19 դ․

Հայտնի է, որ եկեղեցու անվանափոխությունն առհասարակ տեղի էր ունենում միայն օծումից հետո, իսկ օծման հանդես կատարվում էր հին շենքը վերակառուցելուց կամ նորոգելուց հետո: Ուստի տրամաբանական է, որ եկեղեցին ԺԹ դարում առնվազն երկու անգամ վերանորոգվել է:

Սամվել Կարապետյան, Հայերը Կախեթում, Երեւան, 2004, էջ 99:

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Սբ. Կիրակի	1839 — 1840 թթ․
Սբ. Թովմա	1841 թ․