Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի 17 — 18 դդ․

Ադրբեջան / Հյուսիսային Արցախ / Շամխոր / Ջագիր

Պատմություն
17 — 18 դդ․

Ըստ ճարտարապետական-ոճական առանձնահատկությունների՝ ԺԷ-ԺԸ դարերի կառույց է:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 520:

Նորոգություն
19 դ․

ԺԹ դարում ենթարկվել է նորոգման (լայնացվել են հարավային ճակատից բացված լուսամուտները): Մեր երկրորդ այցելության ժամանակ՝ 1985 թ., եկեղեցու թաղն ամբողջությամբ փլվել էր:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 520:

Պատմություն
1840 թ․

Արխիվային վավերագրերում եկեղեցին վկայված է 1840-ական թվականներից:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3818, թ. 97-98, գ. 3819, թ. 106, գ. 3836, թ. 58:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 520:

1885 թ․

Նախապես կոչվել է Սբ. Գևորգ անվամբ, ապա վերակառուցումից հետո օծվել որպես Սբ. Աստվածածին (1885-ից ստույգ հայտնի է այս անվամբ):

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3835, թ. 148-149; գ. 3877, թ. 29:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 520:

Ճարտարապետություն

Եկեղեցին 21,5 x 11,6 մ արտաքին չափերով, փայտածածկ բազիլիկ շինություն է: Խորանի երկու կողմերում կան ուղղանկյունաձև հատակագծով թաղակապ մեկական ավանդատներ: Լուսավորությունն իրականացվել է արևելյան, արևմտյան և հարավային ճակատներից բացված, դեպի ներս լայնացող 7 լուսամուտներով (3-ական արևելքից և հարավից, 1-ը՝ արևմուտքից): Մուտքերը երկուսն են՝ արևմուտքից և հարավից: Կառուցվել է անմշակ քարով, կրաշաղախով: Պատերի մեջ ագուցված են շուրջ երեք տասնյակ գեղաքանդակ արձանագիր խաչքարեր:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 520:

Պատմություն
1928 թ․

Իշխանությունների կողմից Սբ. Աստվածածին եկեղեցին փակվել է 1928 թ.:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 409, ց. 1, գ. 2658, թ. 12:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 525:

Քահանա
1832 — 1861 թթ․

1832-1861 թթ. հիշվում է Սիմոն քահանա Տեր-Եղիազարյանցը, որը հովվում էր նաև Գառնակեր գյուղին:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 409, ց. 1, գ. 3833, թ. 134-135, գ. 3835, թ. 148-149:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 525:

1908 թ․

1908 թ. գյուղին հովվում էր Հովհաննես քահանա Տեր-Եղիազարյանցը:

Հայաստանի ազգային արխիվ, ֆ. 53, ց. 1, գ. 817, թ. 7:
Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 525:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Հիշատակագրություն 1655 թ․

Խորանի հյուսիսային մասում, սրբատաշ անկյունաքարին 6 տող.
Ս(ուր)բ սեղանս յիշ|ատակ է Ղազար | ք(ա)հ(ա)ն(ա)յին, որք պա|տարագէք յիշէ|ցէք յաղօթս, | թվ(ին) ՌՃԴ (1655):
Հրատ. Կարապետյան Ս., Հյուսիսային Արցախի պատմական հուշարձանները, «Լրագիր»,1995, N 38, մարտի 22, էջ 6:
Ծանոթ. փաստում է եկեղեցու գոյությունը 1655 թ.:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 523:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1980 — 1982 թթ․

Սեղանի կառուցման արձանագրությունը` խորանի մեջ (1655 թ.)

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇐ Արևմուտքից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1980 — 1982 թթ․