Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի

Ադրբեջան (ոչ Արցախ) / Աղսու / Հնղար

Նորոգություն
1858 — 1862 թթ․

Հայտնի է, որ 1858 թ. եկեղեցին ուներ մի շարք վնասված ու քայքայված տեղեր, որի կապակցությամբ նախատեսվում էին նորոգչական աշխատանքներ: 1862 թ. Շամախու հայոց հոգևոր կառավարությունը ՝ կոնսիստորիան էջմիածնի Սինոդին զեկուցել էր այդ աշխատանքների բարեհաջող կատարման ու ավարտման մասին:

Հայաստանի Հանրապետության Պատմության պետական կենտրոնական արխիվ, ֆ. 56, ց. 1, գ. 3684, թ. 1, 18։

1870 թ․

1870 թ. Հնղար զյուղի հասարակությունը դարձյալ դիմել էր հոգևոր կառավարությանը եկեղեցու տանիքը նորոգելու թույլտվություն ստանալու նկատառումով։ Նախատեսվում էր տանիքը պատել տախտակյա ծածկով։ Նույն թվին ստացվել էր նորոգման թույլտվությունը:

Հայաստանի Հանրապետության Պատմության պետական կենտրոնական արխիվ, ֆ. 56, ց. 1, գ. 5544, թ. 1-2:

Նկարագրություն
1985 թ․

Թաղամասերի միջև մի հաստաբուն դարավոր կաղնի ծառի մոտ գտնվել է Սբ. Աստվածածին եկեղեցին (1985 թ. մեր այցելության ժամանակ այն հիմքից քանդված էր, իսկ տեղում միայն մի փոս էր նկատվում)։ Ավերակի շուրջ (հնում՝ եկեղեցու բակում) հոգևորականների շիրմաքարերն են։

Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջ 8:

1880 — 1893 թթ․

Արդեն 1880-ական թթ. վերջերին եկեղեցին գտնվում էր վթարային վիճակում, քանի որ վնասվել էր ուժեղ երկրաշարժից, իսկ 1893 թ. Շամախու թեմի առաջնորդը հայտնել էր, որ ինքը օծել էր սրբատաշ քարերով կառուցված գյուղի նորաշեն եկեղեցին։

Բարխուտարեանց Մ., Աղուանից երկիր և դրացիք, Թիֆլիս, 1863, էջ 182: Սմբատեանց Մ., Նկարագիր Սուրբ Ստեփանոսի վանաց Սաղիանի եւ միւս վանօրէից եւ ուխտատեղեաց եւս եւ քաղաքացն եւ գիւղօրէից որք ի Շամախիոյ թեմի, Տփխիս, 1896, էջ 360:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական 1844 թ․

ՍԲ. ԱՍՏՎԱԾԱԾԻՆ ԵԿԵՂԵՑԻ, շինարարական արձանագրությունը.
ԿԻՒՐԿԻՆ ԲԷԿ ԱՒՇԱՌԵԱՆՑ 1844 ԱՄԻ ՅՈՒՆԻՍԻ 7-ԻՆ ԿԱՌՈՒՑԱՒ ՍՈՒՐԲ ՏԱՃԱՐՍ ԱՅՍ ՅԱՆՈՒՆ ՍՐԲՈՒՀՒՈՅ ԱՍՏՈՒԱԾԱԾՆԱՅ Ի ՅԻՇԱՏԱԿ ՍՈՅՆ ՀՆՂԱՐ ԳԵՂՋ ՀԱՅՈՑ ՀԱՍԱՐԱԿՈՒԹԵԱՆ՝ ԱՇԽԱՏՈՒԹԵԱՍԲ ՆՈՑԻՆ, ՄԱՆԱՒԱՆԴ ՄԵԾԱՒ ՋԱՆԻՒՔ ԵՒ ԱՐԴԵԱՄԲՔ ԳԼԽԱՒՈՐԱՑՆ։