Սբ. Հովհաննես Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Հովհաննես Եկեղեցի 1820 թ․

Ադրբեջան (ոչ Արցախ) / Իսմայիլի / Վանք

Տեղադրություն

Գյուղի հին թաղամասում, որը տարածվում է տեղանքի ամենաբարձր մասում, նկատվում են հիմնավեր Սբ. Հովհաննես եկեղեցու մնացորդները:

Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջ 29:

Պատմություն
1820 թ․

Մի աղբյուր վկայում է, թե եկեղեցին իր ծախսով Տեր Աբբահամ Գրիգորյանը կառուցել էր 1820 թ.:

«Նոր-Դար», 1888, N 85, էջ 1։

Նորոգություն
1858 թ․

Հայտնի է, որ Վանքաշեն գյուղի եկեղեցին 1858 թ. նորոգության կարիք ուներ:

Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջ 30:

1862 թ․

1862 թ. Շամախու հոգևոր իշխանությունները էջմիածնի Սինոդին զեկուցել են Սբ. Հովհաննես եկեղեցու նորոգման աշխատանքների բարեհաջող ավարտի մասին:

Հայաստանի Հանրապետության Պատմության պետական կենտրոնական արխիվ, ֆ. 56, ց. 1, գ. 3684, թ. 1, 18:

1875 — 1876 թթ․

1875 թ. եկեղեցին կրկին նորոգման կարիք ուներ: Այս անգամ հարկավոր էր նորոգել փտած փայտածածկ տանիքը: Նույն թվին հոգևոր իշխանություններից ստացել են աշխատանքները սկսելու թույլտվությունը: Վիճակը բարդացավ 1876 թ. ապրիլի 2-ի երկրաշարժի հետևանքով, երբ խախտվեցին եկեղեցու որմերը:

Հայաստանի Հանրապետության Պատմության պետական կենտրոնական արխիվ, ֆ. 56, ց. 1, գ. 6558, թ. 1-2, նաև գ. 7393, թ. 1։

1888 թ․

Միայն 1888 թ. վանքաշենցիները կարողացան ավարտել եկեղեցու վերանորոգման մեծածավալ աշխատանքները: Նույն թվի նոյեմբերի 6-ին այն օծել է Շամախու թեմական առաջնորդ Մեսրոբ արքեպիսկոպոս Սմբատյանցը:

Հայաստանի Հանրապետության Պատմության պետական կենտրոնական արխիվ, ֆ. 56, ց. 1, գ. 7393, թ. 5։ «Նոր-Դար», 1888, N 205, էջ 2։

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական 1826 թ․

ՍԲ. ՀՈՎՀԱՆՆԵՍ ԵԿԵՂԵՑԻ, շինարարական արձանագրությունը (չի պահպանվել).
ՅԻՇԱՏԱԿ է ՍՈՒՐԲ ՅՈՎՀԱՆՆԷՍ ԵԿԵՂԵՑԻՍ ՏԷՐ ԱԲՐԱՀԱՄԻՆ, ՈՐ է ՈՐԴԻ ԳՐԻԳՈՐԻՆ, ԹՎ. ՌՄՀԵ (1826), ՂԱԲԱԼԱՅ:

Բարխուտարեանց Մ., Աղուանից երկիր և դրացիք, Թիֆլիս, 1863, էջ 203: Ծանոթ. Մի աղբյուր վկայում է, թե եկեղեցին իր ծախսով Տեր Աբբահամ Գրիգորյանը կառուցել էր 1820 թ. («Նոր-Դար», 1888, N 85, էջ 1): Ինչպես տեսնում ենք թվականի մեջ 6 տարվա տարբերություն կա: