Հին Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Հին Եկեղեցի 1411 թ․

Ադրբեջան (ոչ Արցախ) / Վարդաշեն / Ճալեթ

Պատմություն
1411 թ․

Վանքի հին եկեղեցին կառուցվել է 1411 թ.։ Հետագա դարերում այն ենթարկվել է մասնակի նորոգումների։

Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջ 89:

Ճարտարապետություն

Շենքն ունի միանավ թաղածածկ բազիլիկի հորինվածք։ Կառուցված է անտաշ ու կոպտատաշ քարերով, կրաշաղաիտվ։ Սրբատաշ են միայն անկյունաքարերը։ Վերանորոգումների ժամանակ օգտագործվել է նաեւ աղյուս։

Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջ 89:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական 1411 թ․

ՀԻՆ ԵԿԵՂԵՑԻ, ավագ խորանից դեպի արևելք բացվող լուսամուտի ստորին մասում ներքուստ ագուցված քարին վեց տողով փորագրված է.
ՅԱՆՈՒՆ Ա(ՍՏՈՒԾՈ)Յ ԵՍ Տ(Է)Ր ԿԱՐ[Ա]ՊԵՏ ԿԱԹՈՒՂԻԿՈՍ ՇԻՆԵՑԻ|[Ի] ԶԵԿԵՂԵՅԻՍ Ի ԹՎ(Ւ)Ս ՊԿ (1411), ՅԻՇԱՏԱԿ ՀՈԳՈ ԻՄՈ, [ՈՐՔ]|[ԿԱՐ]ԴԱՅՔ [ՅԱՂԱՒԹ]| ՅԻՇ[Ե]ՑԷՔ։

Շահխաթունեանց Յովհանու եպիսկոպոսի Շահրիարցւոյ, Ստորագրութիւն Կաթողիկէ Էջմիածնի և հինգ գաւառացն Արարատայ, հատոր Բ, Էջմիածին, 1842, էջ 379։ Բարխուտարեանց Մ., Աղուանից երկիր և դրացիք, Թիֆլիս, 1863, էջ 249։ Բացի այլ մանր տարընթերցումներից երկուսի մոտ էլ բացակայում է«ՈՐՔ ԿԱՐԴԱՅՔ» բառերը:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1984 — 1987 թթ․

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Նորոգություն

ՀԻՆ ԵԿԵՂԵՑԻ, կառույցի՝ նորոգման մասին պատմող արձանագիր քարը ներկայումս իր սկզբնական տեղից պոկված է եւ ջարդված երեք մասի, որի բոլոր կտորներն էլ բարեբախտաբար պահպանվում են նոր կամ մեծ եկեղեցու ներսում։ Ի սկզբանե քարը տեղադրված է եղել. «ներհակ դրուած է արտաքուստ տաճարի հարաւային որմի վերայ՝ սալկախից ցած, որ կարդացւում է մեծ դժուարութեամբ».
ԱՐԴ ԵՍ Տ(Է)Ր ԱՌԱՔԵԼ| Կ(Ա)Թ(Ո)Ղ(Ի)Կ(Ո)Ս ԿԱՆԿՆԵՑԻ Ս(ՈՒՐ)Բ | ԽԱՉՍ ԵՒ ՆՈՐՈԳԵՑԻ| ԵԿԵՂԵՑՈՅ ԳԼՈՒԽՆ| [ՎԱ]ՍՆ. ՀՈԳՈՅ Տ(Է)Ր ԹՈՎՄ|ԱՍԱՅ ԿԱԹՈՂԻԿՈՍԻՆ| ՈՎ ՌՔ ՆՍՏԻ ԱԹՈՌՍ։ Ա(1) |[ԱԻՐ ԺԱ]Մ Պ(Ա)Տ(Ա)Ր(Ա)Ք...Ն Զ(Ա)ՏԿ(Ի)Ն։

Բարխուտարեանց Մ., Աղուանից երկիր և դրացիք, Թիֆլիս, 1863, էջ 249 (հրատարակել է խիստ աղավաղված ու բազմաթիվ վրիպամներով): Ծանոթ. թվագրվում է XV դարի 2-րդ կեսով։ Լուսանկարը մեզ է տրամադրել պատմաբան Հրանուշ Խառատյանը (Առաքելյան)։

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1984 — 1987 թթ․

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Հիշատակագրություն

ՀԻՆ ԵԿԵՂԵՑԻ, արեւմտյան ճակատին արտաքուստ, մուտքից վեր մի կիսակոփ քարին փորագրված է կիսատ արձանագրություն եւ կից մեկ փակագիր.
ԻՆԲ... ԻՍ...

Սամվել Կարապետյան, Բուն Աղվանքի հայերեն վիմագրերը, Երևան, 1997, էջ 90:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1984 — 1987 թթ․