«Վրացական» Հայ քաղկեդոնական եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

«Վրացական» Հայ քաղկեդոնական եկեղեցի

Թուրքիա / Կարս / Բաշ-շորագյալ / Անի

Տեղադրություն

Պայմանականորեն «Վրացական» կոչված եկեղեցին գտնվում է Նոր քաղաքի հյուսիսային կողմում:

Սամվել Կարապետյան, Անի 1050, Երևան, 2011, էջ 209:

Պատմություն

Հիմնադրման ստույգ ժամանակն անհայտ է, սակայն դա տեղի է ունեցել 1218 թ.-ից առաջ, քանի որ նշյալ թվականին արդեն գոյություն ունեցող եկեղեցու որմին է փորագրվել վրաց Եպիփան կաթողիկոսի 19-տողանոց ընդարձակ արձանագրությունը: Եկեղեցու որմերին առկա են նաև ԺԴ դարի արձանագրություններ:

Սամվել Կարապետյան, Անի 1050, Երևան, 2011, էջ 209:

Վթարային վիճակի հասած եկեղեցին փլուզումից փրկելու մտահոգությամբ 1904 թ. Ն. Մառն իրականացնում է կառույցի ամրակայման աշխատանքներ, սակայն 1920-ական թվականներից հետո հափշտակվում է սրբատաշ քարերի մեծ մասը, որի պատճառով եկեղեցին կործանվում է: Ներկայումս վթարային դրության մեջ դեռևս կանգուն է հյուսիսային որմը:

Karapetian, Samvel. Ani 1050, Yerevan, 2011, p. 209.

Ճարտարապետություն

Ունի միանավ բազիլիկի հորինվածք: Ավանդատներ չունի: Առանձնահատուկ է ստորգետնյա թաղակապ հարկի առկայությամբ:

Սամվել Կարապետյան, Անի 1050, Երևան, 2011, էջ 209:

Արտաքին չափերն են՝ 13,3 x 7,5 մ:

Սամվել Կարապետյան, Անի 1050, Երևան, 2011, էջ 209:

Նկարագրություն

Պահպանված հյուսիսային որմին ներքուստ առկա են հարդարանքի առանձին դրվագներ, մասնավորապես Ավետման և Այցելության տեսարանների բարձրաքանդակները:

Սամվել Կարապետյան, Անի 1050, Երևան, 2011, էջ 209:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇐ Արևմուտքից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2006 թ․

Պայմանականորեն «Վրացական» անվամբ հայտնի հայ քաղկեդոնական եկեղեցու տեսքն արևմուտքից

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇙ Հարավ-արևմուտքից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2006 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇙ Հարավ-արևմուտքից
Հեղինակը Թորոս Թորամանյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 20 դ․

Տեսակը Գրչանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Լիպարիտ Սադոյան
Աղբյուրը Գրչանկար

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇗ Հյուսիս-արևելքից
Հեղինակը Արխիվային
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1900 — 1904 թթ․

Պայմանականորեն «Վրացական» անվամբ հայտնի հայ քաղկեդոնական եկեղեցու տեսքը հյուսիս-արևելքից նախքան 1904 թ. իրականացված մասնակի վերականգնումը

Տեսակը Չափագրություն
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Թորոս Թորամանյան
Աղբյուրը Գծագիր
Տարեթիվ 20 դ․

Պայմանականորեն «Վրացական» անվամբ հայտնի հայ քաղկեդոնական եկեղեցու հատակագիծը (չափ.՝ Թ. Թորամանյանի, Ի դարասկիզբ)

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը մանրամաս
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2006 թ․

Դրվագ պայմանականորեն «Վրացական» անվամբ հայտնի հայ քաղկեդոնական եկեղեցու հյուսիսային որմի հարդարանքից

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը մանրամաս
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2006 թ․

Դրվագ պայմանականորեն «Վրացական» անվամբ հայտնի հայ քաղկեդոնական եկեղեցու հյուսիսային որմի հարդարանքից

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2006 թ․

Դրվագ պայմանականորեն «Վրացական» անվամբ հայտնի հայ քաղկեդոնական եկեղեցու հյուսիսային որմի հարդարանքից