Մարիամյան-Հովնանյան Օրիորդաց դպրոց :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Մարիամյան-Հովնանյան Օրիորդաց դպրոց 1877 թ․

Վրաստան / Թիֆլիս

Պատմություն
1877 թ․

«Ընդհանրապես, պետք է նշել, որ Վրաստանում, Ռուսաստանի կազմի մեջ մտնելուց հետո, աշխուժանում է կրթական գործը: Մարիամ Հովնանյանը, ցավոք, չտեսավ իր ծրագրի իրականացումը: Կնոջ մահից հետո Հովհաննեսը գնեց իշխան Բեհբությանի սեփական մեծ շինությունը և այն վերածեց դպրոցի: Նրա նվիրաբերած գումարով կահավորվեց շենքը, ձեռք բերվեցին հարուստ գրադարան, դիդակտիկ նյութեր: Դպրոցի հանդիսավոր բացումը տեղի ունեցավ 1877 թ. նոյեմբերի 21-ին: Ծիսակատարությունը սկսվեց Վրաստանի հայոց թեմի առաջնորդ, արքեպիսկոպոս Գաբրիել Այվազյանի մաղթանքով՝ Կոսանաց եկեղեցում, որտեղից էլ թափորը մեծ հանդիսավորությամբ ուղղվեց կրթօջախ: Դռների մոտ բոլորին դիմավորեց ինքը՝ Հովհաննեսը»:

Գենո, N 17, 1996 թ.: Սամվել Կարապետյան, Վրաց պետական քաղաքականությունը, և հայ մշակույթի հուշարձանները, Երևան, 1998, էջ 36:

1882 թ․

«1882 թ. գարնանը Հովնանյան դպրոցը տվեց իր առաջին շրջանավարտները, որոնք գլխավորապես դառնում էին կրթության աշխատողներ: Կրթօջախի հոգաբարձուներից են եղել հայտնի բժշկապետ, Կովկասի Հայոց Բարեգործական Ընկերության հիմնադիր ու նախագահ Բագրատ Նավասարդյանը, բժիշկ Սուրեն Հովնանյանը: Ուսուցիչներից հիշատակության են արժանի Ստեփանոս Մալխասյանը, Մանուկ Աբեղյանը, Հարություն Բաբասյանը, Միսակ Խոստիկյանը, Իսահակ Հարությունյանը, Փանոս Թերլեմեզյանը, Ալեքսանդր Միրզոյանը, Դերենիկ Դեմիրճյանը, Հայկ Հովհաննիսյանը, Ռոմանոս Մելիքյանը, Արմեն Տիգրանյանը և շատ ուրիշներ»:

Գենո, N 17, 1996 թ.: Սամվել Կարապետյան, Վրաց պետական քաղաքականությունը, և հայ մշակույթի հուշարձանները, Երևան, 1998, էջ 36-37:

«Այդ կրթօջախի անունն առընչվում է մի շարք նվիրյալ մանկավարժների և դաստիարակների եռանդուն գործունեության հետ: Դրանք են՝ Սաթենիկ Խուդինյանը, Վարսենիկ Սիսակյանը, Շուշիկ Ավագյանը, Սիրանույշ Մաղաքյանը, Արփիկ Թունջյանը, Հռիփսիմե Հովհաննիսյանը, Լիզա Մնդոյանը և ուրիշներ»:

Գենո, N 17, 1996 թ.: Սամվել Կարապետյան, Վրաց պետական քաղաքականությունը, և հայ մշակույթի հուշարձանները, Երևան, 1998, էջ 37:

1914 թ․

«Այնուհետև շինությունը երկու տասնամյակ՝ մինչև 1914 թ., դարձավ հայկական մանկավարժական ուսումնարան, հայ դպրության օջախներից մեկը: Անվանի այս կրթօջախը բացի մանկավարժներից դաստիարակել է նաև գիտության, արվեստի և առողջապահության բնագավառի աշխատողներ, ինչպիսիք են մանկավարժներ Շ. Ամիրջանյանը, Ա. Օվոյանը, Գ. Չիտիկյանը, Մ. Ամիրխանյանը, Մ. Ավագյանը և այլք, արվեստի բնագավառում հայտնի երգիչ Նար Հովհաննիսյանը, դերասաններ՝ Արտ. Լուսիյանը, Մ. Մատինյանը, Մ. Հարությունյանը, Հր. Սիմոնյանը, անվանի արվեստաբան Ռուբեն Զարյանը, կինոդրամատուրգ Կարո Սոկրատը (Վարդանյան) և ուրիշներ»:

Գենո, N 17, 1996 թ.: Սամվել Կարապետյան, Վրաց պետական քաղաքականությունը, և հայ մշակույթի հուշարձանները, Երևան, 1998, էջ 37:

1941 — 1992 թթ․

«1941-42 ուսումնական տարվանից մինչև 1992 թ. վերջը շենքը տրամադրվեց քաղաքի երաժշտական առաջին դպրոցին (շուրջ 50 տարի): Եկան, այսպես կոչված, դժնդակ տարիները»:

Գենո, N 17, 1996 թ.: Սամվել Կարապետյան, Վրաց պետական քաղաքականությունը, և հայ մշակույթի հուշարձանները, Երևան, 1998, էջ 37:

Հիմնադրում

«Դպրոցը հիմնել են ծնունդով թիֆլիսցի, մոսկվաբնակ մեծահարուստ Հովհաննես Հովնանյանը և իր կինը՝ Մարիամը: Նրանք վաղուց որոշել էին ձեռնարկել այդ գործը՝ որբ և չքավոր ընտանիքների աղջիկներին կրոնաբարոյական դաստիարակություն տալու համար»:

Գենո, N 17, 1996 թ.: Սամվել Կարապետյան, Վրաց պետական քաղաքականությունը, և հայ մշակույթի հուշարձանները, Երևան, 1998, էջ 36:

Վկայություն, Հայերեն, Տպագիր, Քանդում 1996 թ․

ՍՐԲԱՊՂԾՈՒԹՅՈՒՆ. ԿՈՐՑՆՈՒՄ ԵՆՔ ՀԱՅ ՄՇԱԿՈՒՅԹԻ ՀԵՏՔԵՐԸ
«Հանրահայտ է, որ ուր էլ գնացել է հայը, այնտեղ առաջին հերթին կառուցել է եկեղեցի և դպրոց: Այս տխուր բովանդակությամբ նամակը նվիրված է Թիֆլիսի հայտնի Մարիամյան-Հովնանյան օրիորդաց դպրոցին և նրա մերձակայքում գտնվող հայոց Սուրբ Ստեփանոս Կուսանաց եկեղեցուն, որոնք գտնվում են Սոլոլակի բարձունքի ստորոտին: ... Փոխանակ ... դպրոցի վթարային վիճակը վերացվեր, այս տարի սկսեցին քանդել և հիմնովին հավասարեցրին այդ պատմական լուսավոր օջախը: Այստեղ ոչ հեռվում ապրող ոմն գավառացի որոշեց փող աշխատել՝ աղյուսները վաճառելով (նա ժամանակավոր գնեց այդ տեղամասը շրջապատը մաքրելու պատրվակով և ավարտին հասցրեց ավերման ընթացքը): Ընթերցող, հարց եմ տալիս. լավ է, չէ՞, ուրիշների հաշվին ապրելը... Ցավալի է մեր վիճակը: Ջնջվում են հայության հետքերը: Ո՞ր հայը կարող է առանց հուզմունքի և դառը մտորումների անցնել այդ երբեմնի հայկական հինավուրց պատմական Բեհբութովսկայա (այժմ՝ Լ. Ասաթիանի) փողոցով...»:

ԳԵՆՈ, N 17, 1996 թ.: Սամվել Կարապետյան, Վրաց պետական քաղաքականությունը, և հայ մշակույթի հուշարձանները, Երևան, 1998, էջ 36-37:

Տեսակը Փաստաթուղթ
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Գենո
Աղբյուրը Մամուլի հրատարակություն
Տարեթիվ 1996 թ․