Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Աստվածածին Եկեղեցի 19 դ․

Վրաստան / Ջավախք / Ախալքալաք / Ղուլալիս

Տեղադրություն

Գտնվում է գյուղամիջում:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 353:

Պատմություն
19 դ․

Կառուցվել է ԺԹ դարի վերջին՝ միջնադարյան ավերված եկեղեցու տեղում:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 353:

1894 — 1921 թթ․

Ի դեպ, 1894 թ. մի վավերագրում եկեղեցին հիշվում է Սբ. Ստեփանոս, 1899-1910 թթ. վավերագրերում՝ Սբ. Աստվածածին, իսկ 1921 թ.՝ Սբ. Լուսավորիչ անուններով:

Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 22, ց. 1, գ. 298: Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3903, նաև` գ. 3917: Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 355, ց. 1, գ. 895: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 353:

1903 թ․

1903 թ. լրատվական մի հաղորդման համաձայն՝ ղուլալիսցիները նախաձեռնել էին եկեղեցու հերթական վերաշինության գործը:

«Արարատ., 1903, էջ 437: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 353:

Ճարտարապետություն

Եկեղեցին միանավ, փայտածածկ շենք է: Հյուսիսային պատի մեջ իր ավանդական տեղում է մկրտարանի ավազանը, ավանդատներ չունի: Ի սկզբանե քարաշեն, թաղակապ տանիքը հենված է եղել մեկ զույգ որմնասյուների վրա: Մուտքերը բացված են արևմտյան և հարավային ճակատներից:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 353-354:

Նկարագրություն

Շինության պատերի մեջ ագուցվել են ինչպես հին տաճարին պատկանող բեկորներ, այնպես էլ գերեզմանական հուշարձաններ:

Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 354:

Արձանագրություն, Վրաց Մեսրոպատառ, Ելնդագիր, Հիշատակագրություն 1060 թ․

Հարավային ճակատի արևելյան անկյան մոտ ագուցված քարին՝ ելնդագիր, վրաց մեսրոպատառ 7 տող.
Թարգմ. Ո՜վ Հիսուս Քրիստոս, փառավորիր աբխազների և քարթվելների թագավոր [և] սևաստոս Բագրատին, և իր որդի Գիորգի կյուրապաղատին, օգնիր և քաղցրացրու նրանց գլուխը, բարիք արա Թեոդոսի հյուպատոս որդուն, որոնց հզորացման համար կանգնեցրի այս եկեղեցին: Քրոնիկոնի 280 թ. (1060 թ.):

Ростомов И., Ахалкалакский уезд в археологическом отношении.– Сборник Материалов для Описания Местностей и Племен Кавказа, вып. XXV, 1898, էջ 76: Такайшвили Е., Археологическая экспедиция 1971-го года в южные провинции Грузии, Тбилиси, 1952, էջ 26-27: ცისკარიშვილი ვ., նշվ. աշխ., էջ 39-40: ბერძენიშვილი ნ., նշվ. աշխ., էջ 61: “ჯავახეთი. ისტორიულ-ხუროთმოძღვრული გზამკვლევი”, էջ 43: Սամվել Կարապետյան, Ջավախք, Երևան, 2006, էջ 354: Ծանոթ. Վ. Ցիսկարիշվիլին առանց քննության վերահրատարակել է Է. Թաղայշվիլու վերծանությունը՝ կցելով արձանագրության թվագրմանն առնչվող հակիրճ ուսումնասիրություն: Ն. Բերձենիշվիլի՝ «ჯავახეთი. ისტორიულ-ხუროთმოძღვრული გზამკვლევი»- ում՝ ჲესჳ, დაუტკბენ თუალნი, პეტს თოდს ძეს ...ერთს განსაძლიერებლად, ქორონიკონი იყო სპ: Արձանագրությունը թվակիր է՝ 1060 թ.: Վիմագրում հիշատակված են Բագրատ Դ-ն (1027-1072 թթ.) և նրա որդի Գիորգի Բ-ն (1072-1089 թթ.):

Տեսակը Գրչանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գծանկար

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1989 թթ․

Խաչաքանդակ, Բարձրաքանդակ

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1989 թթ․

1060 թ. կառուցված եկեղեցու խաչաքանդակ բեկորներից մեկը

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇓ Հարավից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1989 թթ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇘ Հարավ-արևելքից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 — 1989 թթ․

Տեսակը Չափագրություն
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գծագիր

Հատակագիծ