«Ընթերցարան եկեղեցականաց» Գրադարան :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

«Ընթերցարան եկեղեցականաց» Գրադարան

Վրաստան / Ախալցխա / Ախալցխա

Պատմություն
1876 թ․

Քաղաքաբնակ հայոց շրջանում 1876 թ. մայիսի 30-ին թեմի առաջնորդի վավերացումով քաղաքում բացվում է «Ընթերցարան եկեղեցականաց» առաջին գրադարանը: Այլ տեղեկագրի համաձայն` ընթերցարանը բացվում է Սբ. Փրկիչ եկեղեցու գավթում 1876 թ. հունիսի 11-ին. «...զընթերցարան սահմանեալ գլխաւորապէս ի պէտս հոգեւորականաց տեղւոյս...»:

«Արարատ», 1876, նոյեմբեր, էջ 433: «Մեղու Հայաստանի», 1881, N 34, էջ 2: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 120:

Զանազան անձինք նորաբաց գրադարանին են նվիրել շուրջ 40 հին և նոր գիրք:

«Մշակ», 1876, N 22, էջ 2: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 120:

1876 թ․

1876 թվականին Եղիա ավագ քահանա Համբարձումյանցն ընտրվում է գրադարանի գանձապահ, իսկ Թադեոս քահանա Տեր-Վարդանյանցը` ընթերցարանապետ:

«Մշակ», 1877, N 41, էջ 3: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 120:

1877 թ․

Մեկ տարի անց` 1877 թ. ապրիլի 26-ին, գումարվում է գրադարանի մեկամյա գործունեությունն ամփոփող ժողով, ըստ որի` հաշվետու ժամանակաշրջանում գրադարանը հավելվում է 93 կտոր գրքով (գնվում է 6 և նվեր տրվում 87 կտոր գիրք), “Иллюстрированная газета” (նվիրատու` Գաբրիել արքեպիսկոպոս), «Արարատ» (նվիրատու` Աբրահամ քահանա Ղազազյանց), «Փորձ» (նվիրատու` Հովակիմ Գեղամյանց) պարբերականների տարեկան լրակազմով և «Մշակ», «Մեղու Հայաստանի», «Հայկական աշխարհ» և “Тифлисский вестник” թերթերով: Նշյալ թվականին գանձապահ է ընտրվում Կարապետ քահանա Տեր-Գրիգորյանցը, իսկ ընթերցարանապետ` Մեսրոպ քահանա Կանցյանցը:

«Մշակ», 1877, N 41, էջ 3: Նվիրատուներ էին` Հովակիմ Գեղամյանցը` 19 կտոր գիրք և «Հայկական աշխարհի» հատորները` 24 տետր, Կարապետ քահանա Տեր-Գրիգորյանցը` 2, Կարապետ Բագրատունյանցը` 1, Համբարձում քահանա Ջրպետյանցը` 2, Մարտիրոս քահանա Մեծատունյանցը` 2, Աղեքսանդր Սարայտարյանցը` 2, Նիկողայոս Տեր-Գրիգորյանցը` 4, Մինաս Վարդանյանցը` 1, դպիր Ղազարոս Բաղդասարյանցը` 2, Մեսրոպ քահանա Կանցյանցը` 2, Մկրտիչ Մարակյանցը` 1, Կարապետ Տեր-Հակոբյանցը` 1, դպիր Մկրտիչ Բարաղամյանցը` 1, Վերոնիկա Գեղամյանցը` 2, երիցուհի Փեփրոնե Տեր-Գրիգորյանցը` 1, Աբրահամ քահանա Ղազազյանցը` 6, դպիր Գարեգին Ղազազյանցը` 1, Սահակ Ղազազյանցը` 1, Մկրտիչ քահանա Մխիթարյանցը`1 (հաշվետու ժամանակաշրջանում վախճանվել է), դպիր Մեսրոպ Տեր-Գևորգյանցը` 1, Թադեոս քահանա Տեր-Վարդանյանցը` 2, Մկրտիչ քահանա Թադոյանցը` 1, Մկրտիչ Գայֆեճյանցը` 1, երիցուհի Թագուհի Համբարձումյանը` 1, Գևորգ Սաղաթելյանցը` 1 և Եղիա ավագ քահանա Համբարձումյանցը` 2 կտոր գիրք: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 120:

1879 թ․

1879 թ. Կարապետ քահանա Տեր-Գրիգորյանցին է փոխանցվում 13 ռուբլի` Ախալցխայի ընթերցարանը գրքերով համալրելու նպատակով:

«Մշակ», 1879, N 159, էջ 3: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 120:

1881 թ․

1881 թ. ընթերցարանն արդեն ուներ 300-ից ավելի հայերեն և ռուսերեն գիրք: