Սբ. Աստվածածնի Վերափոխման Հայ կաթոլիկ եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Աստվածածնի Վերափոխման Հայ կաթոլիկ եկեղեցի

Վրաստան / Ախալցխա / Ախալցխա

Տեղադրություն

Գտնվում էր քաղաքի նոր մասում:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 164:

Պատմություն
1833 — 1834 թթ․

Կառուցման դրդապատճառ է դարձել հայախոս և վրացախոս հայ կաթողիկեների միջև միմյանց նկատմամբ ծագած անհանդուրժողականության մթնոլորտը, որից ելնելով` հայախոս հայ կաթողիկեները որոշում են իրենց համար առանձին եկեղեցի կառուցել. «...տեղացի վրախօս Հայ-կաթօլիկաց ցուցած հակակրութենէն հիմնեալ է այժմեան Ս. Աստուածածնի Վերափոխման եկեղեցին 1833-1834 թուականներու մէջ...»:

Էփրիկեան Ս., Պատկերազարդ բնաշխարհիկ բառարան, հ. 1, Վենետիկ, 1903-1905, էջ 60: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 164:

1836 թ․

Մի տեղեկության համաձայն` կառուցվել է 1836 թ. «...ժողովրդապետական քարաշէն եկեղեցի, յանուն Վերափոխման ամենասուրբ Կուսին Մարիամու, 1836 ամի, ծախիւք ծխականաց»:

Օրացոյց եւ պատկեր տօնից, 1915, Թիֆլիզ, էջ 77: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 164:

Եկեղեցու օծման հանդեսը կատարել է Եփրեմ վարդապետ Սեթյանը 7 վարդապետների հետ:

Հակոբյան Հ., Ախալցխա. Էրզրումյան գաղթից մինչև մեր օրերը, Երևան, 2002, էջ 38: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 164:

Ի դեպ, որոշ ժամանակ անց հայախոս և վրացախոս հայ կաթողիկեների միջև հակասություն է ծագում նաև այս եկեղեցու խնդրով, բայց այս անգամ հաղթում են հայախոսները. «1875 թուին հին քաղաքէն մի քանի վրախօս Հայ կաթոլիկներ` նոր քաղաքը բնակութիւն հաստատելով, կը յաջողին վրախօս քահանայ մը ունենալ Վերափոխման եկեղեցւոյ մէջ, որ և ժամանակ մը հայերէն Աւետարանէ վերջ` կը կարդար նոյնը վրացերէն, որով երկար ժամանակ ոչ սակաւ կռիւներու առիթ եղաւ հայ և վրախօս կաթոլիկներու մէջ: Ի վերջոյ, Հայք, որ ջերմ պաշտպան են ազգային ծիսից և արարողութեանց, յաղթող կը հանդիսանան, և Վրաց լեզուն եկեղեցւոյ մէջ գործածուիլը տէրութենէն կ’արգիլուի»:

Էփրիկեան Ս., Պատկերազարդ բնաշխարհիկ բառարան, հ. 1, Վենետիկ, 1903-1905, էջ 60: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 164:

1876 թ․

Եկեղեցու վերաբերյալ հիշատակություն ունենք նաև 1876 թ.:

Գեղամեանց Յ., Նամակ Ախալցխայից, «Փորձ», 1876, N 1, էջ 443: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 164:

1946 թ․

1946 թ. եկեղեցու տեղում կառուցվել է շրջկոմի շենք:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 164:

Քահանա
1915 թ․

1915 թ. քահանայագործել է Անտոն Գաբոյանը. «որ և կրօնսուսոյց է միդասեան վարժարանի»:

Օրացոյց եւ պատկեր տօնից, Թիֆլիզ, 1915, էջ 77: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 164:

1916 թ․

1916 թ. հիշվում է քահանա Դանիել Ասատուրյանը:

Օրացոյց եւ պատկեր տօնից, Թիֆլիզ, 1916, էջ 78: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 166:

Անվանում	Հիշ. ժամանակը	Ստուգաբանություն
Վերափոխման ամենասուրբ կուսին Մարիամու