Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ Եկեղեցի :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Սբ. Գրիգոր Լուսավորիչ Եկեղեցի

Վրաստան / Ախալցխա / Օրալ

Պատմություն

Հիշատակվում է 1840 թ.: 1863 թ. հիշվում է որպես փայտաշեն եկեղեցի:

Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3800, թ. 4: Հայաստանի ազգային դիվան, ֆ. 53, ց. 1, գ. 3843, թ. 60-61: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 295:

1936 թ․

1936 թ. փակվել է և վերափոխվել կոլտնտեսության պահեստի:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 296:

Ճարտարապետություն

Ուղղանկյուն հատակագծով քարաշեն, փայտածածկ կառույց է: Արևմտյան ճակատի կենտրոնական մասում սրածայր վեղարով ավարտվող քառասյուն զանգակատունն է: Միակ մուտքը բացված է հյուսիսային ճակատից: Արտաքին չափերն են` 11,98 x 8,06 մ:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 296:

Նորոգություն
1885 թ․

1885 թ. մի տեղեկագրից հայտնի է դառնում, որ գյուղի «...հայք ունին մի եկեղեցի հնացած, կարօտ վերանորոգութեան, որ պիտի սկսի գարնան...»:

«Արձագանք», 1885, N 4, էջ 58: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 295:

1889 թ․

Ինչպես ցույց է տալիս եկեղեցու մուտքի ճակատին ագուցված և ցարդ պահպանված արձանագրությունը, նախատեսված աշխատանքները բարեհաջող ավարտվել են 1889 թ.:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 295-296:

1990 թ․

1990-ական թվականներին վերանորոգվել է օրալցիների ընդհանուր ջանքերով:

Հակոբյան Հ., Ախալցխա. Էրզրումյան գաղթից մինչև մեր օրերը, Երևան, 2002, էջ 149: Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 296:

Նվիրատվություններ

ԺԹ դարավերջին Հարոյան ամուսինների կողմից եկեղեցուն նվիրաբերված և ցարդ պահպանված յուղաներկ կտավներից երեքի վրա սպիտակ ներկով արված հակիրճ հիշատակագրություններ կան:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 296:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Նորոգություն 1889 թ․

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 296:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Հիշատակագրություն

Քիվագոտու հյուսիսարևելյան անկյանը հարող հատվածում, 2-ական տողով հիշատակագրություններ.
ա. Թիւլիզցի յուստա | Աղաճան: բ. Յուստա Սուրմագ Գիլ|անօվ:

Սամվել Կարապետյան, Ախալցխա, Երևան, 2008, էջ 296: Ծանոթ. եկեղեցին կառուցող վարպետներն են:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇖ Հյուսիս-արևմուտքից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 1988 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇓ Հարավից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Ուղղությունը ⇘ Հարավ-արևելքից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Արևմտյան ճակտոնին կանգնած զանգակատունը:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ներքին
Ուղղությունը ⇒ Արևելքից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Տեսակը Չափագրություն
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Աշոտ Հակոբյան
Աղբյուրը Գծագիր

Հատակագիծ

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը ներքին
Ուղղությունը ⇐ Արևմուտքից
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը մանրամաս
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Վարպետի հիշատակություն:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը մանրամաս
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Վարպետի հիշատակություն:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ

Յուղաներկ սրբապատկեր:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ

Յուղաներկ սրբապատկեր:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ
Տարեթիվ 2007 թ․

Յուղաներկ սրբապատկեր: