«Կուլտուրա» Տպարան :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

«Կուլտուրա» Տպարան 1912 — 1920 թթ․

ՀՀ / Երևան

Պատմություն
1912 թ․

«Կուլտուրա» տպարան (1912-1920). այս տպարանն իր գործունեությունը սկսում է 1912 թ.-ից: Բացման առաջին տարում տպագրվում է Ա-Դոյի «Վանի, Բիթլիսի և Էրզրումի վիլայէթները» գիրքը:

Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 12:

1913 թ․

1913 թ.-ից սկսած` խմբագիր Մուշեղ Բագրատունին հրատարակում է «Նոր մամուլ» եռօրյա երգիծական թերթը (1913-1915 թթ.) նախ «Կուլտուրա», ապա «Լույս» տպարաններում:

Հայ պարբերական մամուլը (1794-1980), էջ 98: Տե՛ս նաև Հայոց պարբերական մամուլը (1794-1934), էջ 77: Նազարյան Ս., Երևանի պարբերական մամուլը (1880-1917), Երևան, 1986, էջ 147-166: Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 12:

1913 թ․

1913 թ.-ից «Կուլտուրա» տպարանում Արշավիր Մելիքյանի խմբագրությամբ լույս է տեսնում «Խօսք» թերթը, որը Հայաստանի կոմկուսի օրգանն էր: 1914 թ. խմբագրի ձերբակալումից հետո թերթի հրատարակությունը դադարում է և նույն տպարանում վերսկսվում 1918 թ. սեպտեմբերի 22-ին՝ տպագրվելով մինչև 1919 թ. մարտի 22-ը:

Հեղափոխական և հասարակական գործիչ Արշավիր Մելիքյանը (09.02.1879, Փաշալու (այժմ՝ Զառիթափ) - 1937, Թբիլիսի) ուսանել է Երևանի արական գիմնազիայում, Խարկովի համալսարանում (հեղափոխական շարժումների մասնակցության համար 1901 թ. հեռացվում է), Ցյուրիխի համալսարանի փիլիսոփայության, Նյուշատելի ակադեմիայի գրականության ֆակուլտետներում: 1906 թ.-ից հարում է ՌՍԴԲ կուսակցությանը և 1911 թ. հաստատվում Երևանում: Դասավանդում է Գայանյան օրիորդաց ուսումնարանում: 1921 թ.-ից հաստատվում է Թիֆլիսում և թղթակցում բազմաթիվ թերթերի (մանրամասն տե՛ս Աղայան Ծ., Արշավիր Մելիքյան, Երևան, 1969): Հայ պարբերական մամուլը (1794-1980), էջ 96: Տե՛ս նաև Հայոց պարբերական մամուլը (1794-1934), էջ 75: Նազարյան Ս., Երևանի պարբերական մամուլը (1880-1917), Երևան, 1986, էջ 167-185: Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 12:

1916 թ․

1916 թ. մայիսի 4-ից Վանի «Աշխատանք» թերթը շարունակում է հրատարակվել նշյալ տպարանում (1916-1919):

Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 12:

1917 թ․

1917 թ. լույս է տեսնում «Զանգ» թերթը, 1918-1919 թթ.՝ «Կայծ»-ը և Երիտասարդ սոցիալիստ-ինտերնացիոնալիստների «Սպարտակ» միության համանուն օրգանը (միայն մեկ համար):

Հայ պարբերական մամուլը (1794-1980), էջ 110, 115, 129: Ի դեպ, թերթը տպագրվում է 1917-1919 թթ. ընթացքում «Կուլտուրա», ապա ՆԳ նախարարության տպարաններում: Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 12:

Տպարանն իր գործունեության ընթացքում հրատարակում է հայերեն 8 և ռուսերեն 6 գիրք և 8 թերթ: