Անդրանիկ Վարդանյանի Տպարան :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Անդրանիկ Վարդանյանի Տպարան 1875 — 1878 թթ․

Թուրքիա / Սեբաստիա

Պատմություն

Հայկական առաջին տպարանը Սեբաստիայում հիմնադրել է կովտունցի Անդրանիկ Վարդանյանը. «Տպագրական տեզկեահ մը ...քաղաքս կը բերէ հայրենակից (Կովտուն գիւղացի) Անդրանիկ Վարդանեանը 1875ի վերջերը: Կը հրատարակէ «Սիվաս» անուն շաբաթաթերթ մը կէս պաթալ չափով. Ա և Դ էջերը՝ տաճկերէն ու Բ եւ Գ էջերը զուտ հայերէն թարգմանութիւնովը: «Սիվաս» այս ձեւով կը սկսի հրատարակուիլ 1876 մարտ 16ին, ու կու տայ 3 թիւ: 1876 ապրիլ 1ին կառավարութիւնը կը գնէ Անդրանիկ էֆ.ի տպարանը ու կազմուածքը: «Սիվաս»ին զուտ հայերէնը՝ կըլլայ հայատառ թրքերէն: Անդրանիկ էֆ. ...տպարանին տեսուչ կը կարգուի ու «Սիվաս»ի վարիչը: Երկու տարի վերջ հայերէնը չէ պիտոյ կը նկատուի, ու թերթը կըլլայ զուտ տաճկերէն, իբր կառավարական օրգան (1878): Հայերէն տառերը Անդրանիկ էֆ.ի կը վերադարձուին»: Անդրանիկ Վարդանյանի տպարանում հրատարակվող առաջին և միակ գիրքը «Աղօթագիրք»-ն էր (1875 թ.):

Առաքել Ն. Պատրիկ, Պատմագիրք յուշամատեան Սեբաստիոյ եւ գաւառի հայութեան, հ. Ա, Պէյրութ, 1974, էջ 392: Տե՛ս նաև Պարսամեան Կ. Ա., Անոնց յիշատակին, «Հողդար», 1913, N 27, 12 հոկտեմբեր, էջ 4: Հայ գիրքը 1851-1900 թվականներին, էջ 213: Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 18-19: