«Հողդար» Տպարան :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

«Հողդար» Տպարան 1910 — 1913 թթ․

Թուրքիա / Սեբաստիա

Պատմություն

Հիմնադրել է Կարապետ Պարսամյանը 1910 թ. օգոստոսի 13-ին. «Մէկ քառորդ պաթալ ոտքով փէտալ մըն էր գնածնիս: Գործածուած, խարխուլ: Առեւտրական թուղթեր... տպելու կարող առաջին մամուլն էր քաղաքս մտած: Հողդարի վրայ կը տպագրուի իր թերթը՝ «Հողդար» ու Ա թիւը լոյս կը տեսնէ 1910 հոկտեմբեր 27ին: Ինչպէս տպարանին, նոյնպէս թերթին ալ արտօնատէրը, տնօրէնը ու խմբագրապետը Կ. Ա. Պարսամեանն է»:

Առաքել Ն. Պատրիկ, Պատմագիրք յուշամատեան Սեբաստիոյ եւ գաւառի հայութեան, հ. Ա, Պէյրութ, 1974, էջ 393: Ի դեպ, տպարանն իր անունը հավանաբար առել է Սեբաստիայի համանուն հայկական թաղամասից. «Հողդար անունով առանձին թաղ մը կայ հայոց, որ մօտ է Ս. Նշանի վանքին, քանի մը արտերով միայն անջրպետուած քաղքէն...» (նշվ. աշխ., էջ 298): Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 19:

«Հողդար» թերթին աշխատակցում են Դանիել Վարուժանը, Կարապետ Գաբիկյանը, Թլկատինցին և այլք: Գրաշարներն էին Տիգրան Կորկոտյանը, Սուրեն Մեծ-Մորուքյանը և Մարտիրոս Պեկյանը:

Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 19:

1912 թ․

Թերթի հետագա ճակատագրի վերաբերյալ Կարապետ Պարսամյանը գրում է. «1912 դեկտեմբեր 20ին «Հողդար»ի արտօնութիւնը կը փոխանցեմ, կառավարութեան առջեւ, տիար Յովհաննէս Բօլատեանի: 1913 փետրուար 16ին վերջնականապէս կը բաժնուիմ «Հողդար»էն: 1913 ապրիլ 13ին «Հողդար»ը լոյս կը տեսնէ Հ. Յ. դաշնակցութեան անցած (թիւ 36), որ մէկ երկու թիւ տալէ վերջ՝ կը կրկնապատկէ ծաւալը: Պոլիսէն տառեր բերել կու տայ, տակաւ կը ճոխացնէ տպարանը: Վերջերս կառավարական մամուլին վրայ տպագրել կու տայ «Հողդար»ը: 1914 թ.-ի ընդհանուր զօրակոչի ...պատճառով «Հողդար»ը դադրած է»:

Առաքել Ն. Պատրիկ, Պատմագիրք յուշամատեան Սեբաստիոյ եւ գաւառի հայութեան, հ. Ա, Պէյրութ, 1974, էջ 393-394: Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 19: