Տպարան :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Տպարան

Թուրքիա / Տրապիզոն

Պատմություն

Տրապիզոնում գործած տպարանների վերաբերյալ գրեթե տեղեկություններ չկան: Հայտնի է միայն, որ 1907-1912 թթ. ընթացքում գործել է 5 տպարան: Դրանք էին 1907 թ. Միքայլիդեսի, 1909 թ.՝ Մեշվերեթի, 1909-1914 թթ.՝ Սեռարի (Սերաս) եղբայրների, 1910-1911 թթ.՝ «Ոսկինար» և 1912-1914 թթ.՝ Շ. Միրքովիչի տպարանները: «Գեղջուկ» (1909-1910), «Մոծակ» (1910), «Պոնտոս» (1910-1913) և «Պիծակ» (1911-1912) թերթերը201, հավանական է, լույս են տեսել վերոնշյալ տպարաններից որևէ մեկում:

Ըստ մեկ այլ վկայության՝ «Գեղջուկ» թերթը տպագրվել է Յոմուրայում. «Ժամանակագրական կարգով առաջինը Եոմուրայի խմորատիպ պարբերաթերթն էր, զոր հրատարակեց տեղւոյն ուսուցչութիւնը: «Գեղջուկ»ի առաջին խմբագիրները եղած են Եդուարդ Հրապեան, Տիգրան Կակոսեան եւ Վահրամ Քիւրտեան» (Յովակիմեան (Արշակունի) Յ., Պատմութիւն Հայկական Պոնտոսի, Պէյրութ, 1967, էջ 203): Հայ պարբերական մամուլը (1794-1980), էջ 85, 90: Տրապիզոնում հրատարակված թերթերի և ամսագրերի մասին տե՛ս նաև Թորլաքեան Մ., Օրերուս հետ, Պէյրութ, 2001, էջ 149-150: Յովակիմեան (Արշակունի) Յ., Պատմութիւն Հայկական Պոնտոսի, Պէյրութ, 1967, էջ 202-203: Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 20:

Ի դեպ, 1900 թ. թուրքական «Իսմայիլ Հակը» տպարանում հրատարակվել է Պ. Քաջունու «Տետր մենագրոց» գրքույկը, իսկ 1909-1910 թթ. «Մեշվերեթ» և «Ոսկինար» տպարաններում` «Փեթակ» թերթը (այնուհետև շարունակվել է տպագրվել Կիրասոնում):

Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 20:

1847 թ․

Հարկ է նշել, որ Տրապիզոնում մինչև հայկական տպարանի հիմնումը` 1847 թ., հրատարակվել է «Հայաստան» ձեռագիր թերթը:

Յովակիմեան (Արշակունի) Յ., Պատմութիւն Հայկական Պոնտոսի, Պէյրութ, 1967, էջ 102: Էմմա Աբրահամյան, Տպարանները հայոց հայրենիքում, «Վարձք», 2012, N 6, էջ 20: