Ազգային Ներսեսյան և Վարդուհյան Դպրոց :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Ազգային Ներսեսյան և Վարդուհյան Դպրոց

Սիրիա / Հալեպ / Հալեպ

Պատմություն
1876 թ․

1876 թ. փետրվարի 21-ին վերաբացված առաքելական ծխական երկսեռ վարժարանի արական դպրոցը ստանում է Ներսեսյան, իսկ իգականը՝ Վարդուհյան անունները, որով էլ սկիզբ է դրվում այս վարժարանների գործունեությանը:

Սիւրմէեան Ա., Պատմութիւն Հալէպի հայոց, հ. 3, Փարիզ, 1950, էջ 836-837: Թոփուզյան Հ., Սիրիայի և Լիբանանի հայկական գաղթօջախների պատմություն (1841-1946), Երևան, 1986, էջ 142: 1882 թ. նոյեմբեր 1-ին Հալեպում հիմնադրվում է Տիկնանց Մարիամյան ընկերությունը, որի նպատակն էր օժանդակել Վարդուհյան վարժարանին (Սիւրմէեան Ա., Պատմութիւն Հալէպի հայոց, հ. 3, Փարիզ, 1950, էջ 881): Նույն նպատակին ծառայելու համար են ստեղծվում նաև Դպրոցասեր տիկնանց ընկերությունը 1898 թ. և «Հայուհեաց մատենադարանի խնամակալութիւնը» 1907 թ. (Թոփուզյան Հ., Սիրիայի և Լիբանանի հայկական գաղթօջախների պատմություն (1841-1946), Երևան, 1986, էջ 149: Տես նաև Քէշիշեան Վ., Հալէպի հայկական գաղթօճախի հասարակական-մշակութային կազմակերպութիւնները (1846-1915), Անթիլիաս, 2001, էջ 35): Րաֆֆի Քորթոշյան, Հալեպի արձանագրությունները, Երևան, 2013, էջ 53:

1882 թ․

1882 թ. երկսեռ բաժիններով գործում էր առաջնորդարանի (ուներ 100 ար., 80 իգ. աշակերտ), իսկ 1886 թ.՝ մեծ դռան ձախ կողմում գտնվող շենքում: 1897 թ. Ներսեսյան ազգային վարժարանի համար կառուցվում է երկհարկանի առանձին շենք: Նույն թվականին Վարդուհյան վարժարանում սովորում էր 150 աշակերտուհի: Ներսեսյան վարժարանը 1901/02 ուստարում ուներ 307, իսկ 1906 թ.՝ 450 աշակերտ: Զույգ դպրոցները փակվում են Առաջին աշխարհամարտի պատճառով: 1919 թ. սեպտեմբերի 5-ին Ներսեսյան վարժարանը վերաբացվում է, իսկ 1920 թ.՝ միավորվում Հայկազյան վարժարանին:

«Արձագանք», 1882, N 14, 23 մայիսի, էջ 215: Ղազանճեան Կ., Խառն նամակներ ուղեւորութեան, Կ. Պոլիս, 1886, էջ 162: Սիւրմէեան Ա., Պատմութիւն Հալէպի հայոց, հ. 3, Փարիզ, 1950, էջ 886: Տե՛ս նաև Րաֆֆի Քորթոշյան, Հալեպի արձանագրութունները, Երևան, 2013, էջ 164, N 36 արձ.: Մոմճեան Ս., Ուղեգրական Իսկէնտէրունէ-Հալէպ, «Արեւելեան մամուլ», 1897, N 24, էջ 808: Մինասեան Մ., Պատմական անտիպ տեղեկագիր մը Բերիոյ թեմի հայութեան մասին, «Բանբեր Հայաստանի արխիվների», 2007, N 1-2, էջ 26: Թոփուզյան Հ., Սիրիայի և Լիբանանի հայկական գաղթօջախների պատմություն (1841-1946), Երևան, 1986, էջ 144, 273: «Սուրիահայ տարեցոյց», Հալէպ, 1925, էջ 315: Րաֆֆի Քորթոշյան, Հալեպի արձանագրությունները, Երևան, 2013, էջ 53: