Գավիթ :: ՀԱՅԱՍՏԱՆԻ ՊԱՏՄԱԿԱՆ ՀՈՒՇԱՐՁԱՆՆԵՐ

Գավիթ 1684 թ․

Ադրբեջան / Հյուսիսային Արցախ / Գետաբեկ / Գետաբեկ

Տեղադրություն

Կից է Սբ. Աստվածածին եկեղեցուն արևմտյան կողմից:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 108:

Պատմություն
1684 թ․

Կառուցվել է 1684 թ.:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 108:

Ճարտարապետություն

Կառուցված է համակ սրբատաշ դեղնագորշավուն քարերով: Ունի նույնպիսի հորինվածք, ինչպիսին որ եկեղեցին (եռանավ): Հարավից գավթի ճակատը ձևանում է ինչպես սյունասրահ՝ եռակամար բացվածքով: Հյուսիսային նավը պահում են զույգ սյուները: Շենքի արտաքին չափերն են՝ 8,0 x 6,48 մ: Գավթի գլխավոր դուռը բացվում է սյունասրահի մեջ: Երկրորդ դուռը, որը վաղուց ի վեր փակված է, բացված է եղել արևմտյան ճակատի հյուսիսային անկյան մոտից: Հարավային մուտքի բարավորը կրում է 1684 թ. շինարարական արձանագրություն:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երեւան, 2004, էջ 108:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Շինարարական 1684 թ․

Գավիթ. մուտքի բարավորին եղել է.
Շնորհօք Աստուծոյն ամենակալի կառուցաւ ի անուան Ամենափրկչի վերնատունս տեղի հոգոյ ճշմարտի, եկեղեցիս սուրբ եւ գաւիթ գովելի ի հայրապետութեան... շինեցաւ սա ձեռամբ տեառն Ներսէսի հանդերձ Հ (70) եղբարբք ամէն ի փրկութիւն հոգոց մերոց, որք ընթեռնուք, յիշեցէք ի Քրիստոս, ամէն, թվ(ին) ՌՃԼԳ (1684):
Հրատ. Ջալալեանց Ս., Ճանապարհորդութիւն ի Մեծն Հայաստան, մասն Ա, Տփղիս, 1842, էջ 165: «Արարատ», 1872, էջ 271: «Արձագանք», 1886, N 23, էջ 330: Եղիշե Չարենցի անվան գրականության և արվեստի թանգարան, Ս. Քամալյանի ֆ., տետր N 1, VI-11, թ. 22-23: «Նոր-Դար», 1893, N 35, էջ 3: Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, Բագու, 1895, էջ 313: Լալայեան Ե., Գանձակի գաւառ, «Ազգագրական հանդէս», Թիֆլիս, 1899, N 1, էջ 337: «Դիվան հայ վիմագրության», պր. V, կազմեց Բարխուդարյան Ս., Երեւան, 1982, էջ 267:
Ծանոթ. «Անուան տեղը քարի վերայ անգիր է թողած»:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 111-112:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Հիշատակագրություն 1684 թ․

Գավիթ. արևմտյան ճակտոնից քիչ ցած ագուցված խաչքարի ստորին մասում՝ 4 տող.
Սուրբ խաչս բարեխաւս Տէր Մօվսէսին, Ներսէսին, Յօվսէփանին եւ Պարխուտարին, որք բազում սիրով ետուն շինել զգաւիթ սուրբ եկեղեցւոյս, թվ(ին) ՌՃԼԳ (1684):
Հրատ. Ջալալեանց Ս., Ճանապարհորդութիւն ի Մեծն Հայաստան, մասն Ա, Տփղիս, 1842, էջ 165: «Արարատ», 1872, էջ 271: Բարխուտարեանց Մ., Արցախ, Բագու, 1895, էջ 314: Լալայեան Ե., Գանձակի գաւառ, «Ազգագրական հանդէս», Թիֆլիս, 1899, N 1, էջ 337-338: «Դիվան հայ վիմագրության», պր. V, կազմեց Բարխուդարյան Ս., Երեւան, 1982, էջ 267:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 112:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Հիշատակագրություն

Գավիթ. հարավային մուտքի բարավորից վեր.
Տէր, հատի զնեղութիւնս Տէր Մօվսէսի, Ներսէսի, Օսէփանին եւ Պարխուտարի, ձեզ պահէ անփօրձ աշխարհի:
Հրատ. «Արարատ», 1872, էջ 371: «Դիվան հայ վիմագրության», պր. V, կազմեց Բարխուդարյան Ս., Երեւան, 1982, էջ 268:
Ծանոթ. Հիշատակված 4 անձերը գավթի կառուցողներն են, ուստի այս վիմագիրը ևս կարելի է վերագրել 1684 թ.:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 112:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Հիշատակագրություն 1684 թ․

Գավիթ. հյուսիսարևմտյան անկյան մոտի փոքր դռան բարավորից վեր, խաչաքանդակի տակ փորագրված է.
Ով քառաթեւ սուրբ Փրկչին եւ զինարան անմահ գառին, աւուր փառավոր արքային, թվի(ն) ՌՃԼԳ (1684):
Հրատ. «Արարատ», 1872, էջ 271:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 112:

Արձանագրություն, Հայերեն, Փորագիր, Հիշատակագրություն 17 դ․

Գավիթ. արևմտյան ճակատում, փակագիր.
Ես Ներսէս:
Հրատ. «Արարատ», 1872, էջ 271:
Ծանոթ. Հավանաբար 1684 թ. գավթի շինարարական արձանագրության մեջ հիշատակված Ներսեսն է, ուստի կարելի է թվագրել ԺԷ դարի վերջերով:

Սամվել Կարապետյան, Հյուսիսային Արցախ, Երևան, 2004, էջ 112:

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Սամվել Կարապետյան
Աղբյուրը Սեւ-սպիտակ նեգատիվ
Տարեթիվ 1980 թ․

Տեսակը Լուսանկար
Տեսքը արտաքին
Հեղինակը Արամ Օհանյան
Աղբյուրը Գունավոր նեգատիվ